حالا رابطه خودتان با فرزندانتان چگونه است؟

خدا را شکر بسیار رابطه دوستانه ای بین ما برقرار است، ما به یکدیگر زیاد ابراز محبت می کنیم. به نظر اگر بخواهیم فرزندان ما به رابطه های ناسالم برون خانوادگی دچار نشوند باید تلاش کنیم آنگونه که دین به ما دستور داده ، رابطه عاطفیِ درون خانودادگی برقرار کنیم.

هر کسی در مسیر زندگی خود هدفی را ترسیم می کند که آنرا به عنوان یک آرمان دنبال می نماید. اگر ممکن است از هدف و آرمان خود در مسیری که در آن قرار دارید برای ما بگوییدخدا توفیق دهد که از نظر علم و تقوا کار به جایی ختم شود که امام عصر عج بپسندد 

مهمترین دغدغه و نگرانی شما در رابطه با وضعیت حال حاضر جامعه و خصوصا قشر جوان و نوجوان ما چیست؟

ببینید در جامعه ما متاسفانه هنوز ضعفهای زیادی در زمینه ی فرهنگی و اقتصادی وجود دارد که به نظر بنده ریشه در ضعف مدیریتی دارد. مردم و خصوصاً جوانان ما بسیار خوب و ارزشمندند که نمونه بارز آن را در همین انتخابات اخیر شاهد بودیم که از هر قشر و صنفی برای کشور خود مایه گذاشتند ولی متولیان فرهنگی و اقتصادی ما باید در مقابل این مردم فداکار، به بهترین نحو عمل کنند. ما مشکل تئوریک و منابع نداریم، آنچه باید قابل توجه قرار بگیرد، مدیریت صحیح این منابع است، یعنی باید ضعف مدیریتی موجود برطرف شود.

نظر شما در رابطه با کار و درآمد اقتصادی چیست؟

بهترین الگوی بشر در زندگی، سیره اهل بیت علیهم السلام است. شما وقتی به زندگی امیرالمؤمنین علیه السلام بنگرید می بینید که حضرت علیرغم اینکه از حداقل امکانات زندگی بهره می بردند ولی بیشترین فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی و ... را انجام می دادند. به عبارت دیگر سیره اهل بیت علیهم السلام مبتنی بر این اصل ارزشمند می باشد که: "تولید حداکثری و مصرف حداقلی" و این منافاتی با دین و عقل نخواهد داشت.

از آنجائیکه کاربران تبیان با قلم توانمند شما آشنا هستند، جا دارد که اگر نکته ای در رابطه با نویسندگی به نظرتان می رسد، بفرمایید.

اینکه قلم بنده را توانمند توصیف می کنید این نظر لطف شما و خوانندگان محترم است و بنده از اساتیدم یاد گرفتم که اولین قدم برای ورود به وادی نویسندگی خواندن است، یعنی هر کسی می خواهد نویسندگی را شروع کند، در هر زمینه ای که می خواهد باشد، باید زیاد بخواند که طبیعاً ابتدا به صورت تقلیدی خواهد نوشت ولی بعد خود صاحب سبک خواهد شد. اما آنچه که بیش از همه مهم است برخورداری از دانش لازم در آن رشته است و به قول معروف بی مایه فطیر است بنده در موقع تحویل سال به این فکر می کنم که آنچه را گذشت خداوند ببخشد و آنچه که در سال جدید می آید مورد رضای خداوند باشد و به لطف او نواقص گذشته را برطرف کنم تا امام زمان (عج) نیز از ما راضی باشد

به نظر شما در حوزه چه روش ها و متد آموزشی وجود دارد که می تواند در محافل علمی دیگر همچون دانشگاه ها مورد استفاده قرار بگیرد.

یکی از ابعاد قابل توجه نظام آموزشی حوزوی، تنوع اساتید آن و آزادی طلبه در انتخاب استاد مورد نظر خود است که شاید به این کیفیت در دانشگاه ها نیز وجود نداشته باشد، چرا که در دانشگاه ها انتخاب استاد صرفاً براساس واحدهای درسی است که ارائه می شودیکی دیگر از روش های آموزشی کارا و مفید در نظام حوزه که در سالهای اخیر مورد توجه برخی مجامع علمی نیز قرار گرفته است، «مباحثه» است، یعنی دو طلبه، درسی را که از استاد گرفته اند با هم به بحث و گفتگو می گذارند و یکی استاد می شود و دیگری شاگرد و موضوع علمی را عمیقاً واکاوی و بررسی می کنند.

متأسفانه گاهی در جامعه شاهد فاصله هایی بین جوانان و قشر روحانی هستیم. بنظر شما دلیل آن چیست؟

ببینید اولا بنده معتقدم این فاصله به این شدتی که تبلیغ می شود نیست. به نظر در مواردی یک نوع احساس نا آشنایی نسبت به هم وجود دارد که این ضعف در ارتباط را می توان با شناساندن توانمندی ها و نیازمندی ها برطرف یا به حداقل رساند. اگر حوزه و توانائی های آن به جوانان خوب معرفی شده و اطلاع رسانی شود؛ حوزویان هم بیش از گذشته با نیازمندی های این قشر و گفتمان روز آنها آشنا شود و در گام سوم، سعی کند در حیطه خود دردی از جوانان ما دوا کند آنوقت شاهد آن خواهیم بود چقدر این رابطه گرمتر و صمیمانه تر خواهد شد.

اگر شما بین منبر رفتن و تبلیغ مستقیم و چهره به چهره از یک سو و فعالیت تبلیغی در فضای مجازی اینترنت و سایبر، مخیّر شوید، کدام یک از این دو روش را برای تبلیغ دین انتخاب می کنید؟

بنده یادم هست یک زمانی در برنامه ای تلویزیونی پرفسور مولانا، جمله ای گفتند که چون ایشان در زمینه ی روابط بین الملل صاحب نظر هستند بسیار برایم جالب بود. ایشان جمله ای به این مضمون گفتند که منبر و ارتباط مستقیم با مخاطب هنوز هم در دنیا رتبه اول را در پیام رسانی دارا می باشد. به نظر در دنیای امروز همانطور که فعالیت در فضای سایبری بسیار نیاز است و به گسترش فرهنگ دینی بسیار کمک می کند، نباید از منبر نیز غافل شد، چون هر کدام از این دو مخاطبان خاص خود را دارند، یعنی بعضی افراد که پای منبر می نشینند ممکن است با فضای مجازی اینترنت مرتبط نباشند و یا بالعکس، بنابراین آنچه مهم است به روز بودن و استفاده از حداکثر امکانات جهت تبلیغ هر چه بهتر دین است، چنانکه حضرت آقا نیز این موضوع را مورد تأکید قرار داده اندغمهای رایج در جامعه ما یا برای از دست دادن داشته هاست یا برای نرسیدن به نداشته ها. وضع مالی ویژه ای ندارم، یک طلبه کاملا عادی هستم؛ هیچ وقت غصه نداشته هایم را نمی خورم و نگران از دست دادن این چندتا هم نیستم. خدا را شکر که از هر دوی این ها فارغیم و می گوییم خدایا به داده و نداده ات شـُکر!

موقع ازدواج 10 تومان هم نداشتم!

آنچه پیش رو دارید گفتگویی صمیمی با جناب حجة الاسلام والمسلمین امید پیشگر، کارشناس برتر سال 1390 در گروه دین موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، می باشد.

امید پیشگر پس از اتمام مقطع دبیرستان و گذراندن دوران خدمت مقدس سربازی، با وجود برخورداری از استعداد و توانایی علمی بالا و علیرغم توصیه و تشویق اساتید خود برای ورود به دانشگاه، به دلیل اشتیاق قلبی و عشق درونی خویش به مسیر طلبگی و تبلیغ دین وارد حوزه علمیه شد و هم اکنون در کنار فعالیت های پژوهشی و تبلیغی موفق خود، در عرصه نویسندگی نیز از قلم توانایی برخوردار می باشد.

اگر موافق باشید گفتگو را با معرفی خودتان شروع کنیم.

بنده امید پیشگر هستم، متولد سال 1354 در تهران بعد از اتمام دوران دبیرستان بلافاصله به خدمت سربازی رفتم، علیرغم اینکه درس ام خوب بود و معلم ها مرا تشویق می کردند که به دانشگاه بروم و فضای آن زمان نیز افراد را به همین سوی، سوق می داد، ولی من وقتی رشته های دانشگاهی را بررسی می کردم هیچ میل رفتن به آن رشته ها را نداشتم، لذا راهی خدمت سربازی شدم. بعد از اتمام دوران سربازی در سال 75، در شاد آباد تهران مشغول به کار صنعتگری و ورق کاری شدم. بعد از یک سال کار کردن یک روز یکی از دوستانم مرا در خیابان دید و گفت: حوزه ثبت نام می کند می آیید برویم یادم هست من بلافاصله گفتم برویم. انگار علاقه ای در من نهفته بود که این پیشنهاد زمینه ای شد برای تحقق آن. خلاصه وارد حوزه شدم و بعد از چند سال خواندن درس های طلبگی، توجه ام  به دوره های آموزشی سفیران هدایت (دوره کوتاه مدت حوزه علمیه) جلب شد. دوره بلند مدت را رها کردم و ادامه تحصیل را در این دوره آغاز نمودم. مقطع کارشناسی ارشد آن دوره را هم گذراندم. بعد از اتمام این دوره ها در کنار ادامه تحصیل در دوره بلند مدت حوزه به تدریس ادبیات عرب و تفسیر قرآن در سفیران هدایت مشغول شدم و الان هم دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه  علوم حدیث، گرایش نهج البلاغه هستم. البته چون به تفسیر نیز علاقه مندم از سال 83 توفیق دارم در درس تفسیر آیت الله جوادی آملی شرکت کنم. مباحث تاریخی را هم بخاطر علاقه ای که به تاریخ دارم همیشه دنبال می کنم.

اصول مشترک

قرآن به مسلمانان امر می کند تا به توراتی که خداوند بر حضرت موسی (ع) فروفرستاده ایمان آورند ( بقره آیه ۱۳۶ و آل عمران آیه ۸۴) این بدان معناست که می بایست به اصول مشترکی که در گزاره های شناختی تورات آمده و قرآن آن را تایید و تصدیق کرده ایمان آورند و نسبت به آموزه های دستوری آن در صورتی که نسخ قرآنی و نبوی وجود نداشته در حد امکان پای بند باشند. از این خوانش و عمل به تورات و نیز انجیل ضروری و بر مسلمانان فرض است به این شرط که به قرآن کاملا واقف و آگاه بوده و بتوانند اصول مشترک را درک کنند و ناسخ از منسوخ باز شناسند.قرآن بیان می دارد که برخی از تعالیم و وظایف پیامبر ( ص) در تورات بیان شده است( اعراف آیه ۱۵۷) از سوی احکام و معارف آن از ویژگی دربرگیرندگی خاصی بر مومنان زمان خود برخوردار بوده است ( انعام ایه ۱۵۴) این ها در حقیقت بیانگر این است که قرآن کتاب تورات موجود در عصر پیامبر (ص) را کتابی حاوی حقانیت با پاره ای از تحریفات می دانسته است که می بایست با دقت و هوشیاری بدان رجوع و استفاده کرد.

اصول دعوت تورات از منظر قرآن

قرآن به عنوان کتاب وحیانی الهی با توجه به پیشینه و سابقه دعوتی تورات، هماره نگاهی به اصول دعوت آن داشته است. هر چند منبع هر دو این کتاب های آسمانی یکی است و تنها اختلاف در پیام رسان آن دو و شرایط نزول و بستر فرود آن است ، با این همه تفاوت های ظاهری و اقتضایی با توجه به مقتضیات زمکانی در میان آن دو وجود دارد ولی این همه موجب نمی شود تا اصول دعوت آن دو از دوگانگی و ساخت و ساختار متفاوتی برخوردار باشد.در بینش و نگرش قرآن همه پیامبران از آدم تا خاتم ( بر همه آنان درود بیکران ) به اسلام فرا می خواندند که در نهایت به شکل قرآن و آموزه های دستوری آن و پیامبر بزرگوارش در آمده است. از این رو آموزه ها و اصول دعوت همه کتب آسمانی همان گونه که از اصل واحد و منبع یگانه ای فرود آمده است از نظر محتوا و هدف از یگانگی برخوردار می باشند. با این فرضیه بلکه نظریه و نگرش قرآنی به بازخوانی محتوای و اصول دعوت تورات از زبان قرآن می پردازیم تا اصول آن را شناخته و به آن پای بند شده و در زنگی روزانه خود عمل کنیم.

تدبیر وزیر باهوش

وَ إِنِ استَنصَرُوکُم فِي الدِّينِ فَعَلَيکُمُ النّصر؛ اگر گروهي از شما طلب ياري کردند بر شما لازم است که به ياريشان بشتابيد. سوره انفال، آيه72پادشاه،با غرور فراوان بر کرسي اش تکيه داده بود و نوکران و غلامان، در اطراف تالار دست به سينه ايستاده بودند. در اين هنگام بود که پيکي از راه رسيد و بعد از اداي احترام، و تکريم و تمجيد از پادشاه، گفت: «سرورم! يکي از پادشاهان همسايه براي شما تحفه اي فرستاده که اگر شما اجازه دهيد آن را به خدمت شما بياورم».
پادشاه با اشاره انگشت به او اجازه داد. پيک، از تالار خارج شد و بعد از چند دقيقه به همراه دو غلام که جعبه مخملي قرمز رنگي را حمل مي کردند، وارد تالار شد. جعبه را نزد پادشاه گذاشتند و درب آن را گشودند.بيست عدد کاسه چيني بسيار زيبا و نفيس داخل جعبه بود.پادشاه با ديدن اين ظروف لبخندي زد و دستور داد تا يکي از آنها را بيرون بياورند. مي خواست از نزديک آن را نظاره کند.غلام، کاسه اي را برداشت و همين که مي خواست کاسه را به دست پادشاه دهد پايش لغزيد و به زمين خورد و از بخت بد غلام، کاسه تکه تکه شد. پادشاه که بسيار خشمگين شده بود، ريادي از روي خشم کشيد و دستور داد که جلاد سر غلام را از تنش جدا کند.

عبادت در مسجد براى سگ سياه

مردى كه هر كار مى كرد نمى توانست اخلاص خود را حفظ كند و ريا كارى نكند، روزى چاره انديشى كرد و با خود گفت : در گوشه شهر، مسجدى متروك هست كه كسى به آن توجه ندارد و رفت و آمد نمى كند ، خوب است شبانه به آن مسجد بروم ، تا كسى مرا نديده خالصانه خدا را عبادت كنم در نيمه هاى شب تاريك ، مخفيانه به آن مسجد رفت ، آن شب باران مى آمد و رعد و برق و بارش ، شدت داشت او در آن مسجد مشغول عبادت شد، در وسطهاى عبادت ، ناگهان صدايى شنيد، با خود گفت : حتما شخصى وارد مسجد شد، خوشحال گرديد ( كه آن شخص فردا مى رود و به مردم مى گويد اين آدم چقدر انسان خداشناسى وارسته اى است كه در نيمه هاى شب به مسجد متروك آمده و مشغول نماز و عبادت است ) او بر كيفيت و كميت عبادتش افزود و همچنان با كمال خوشحالى تا صبح به عبادت ادامه داد، وقتى كه هوا روشن شد، و به آن كسى كه وارد مسجد شده بود، زير چشمى نگاه كرد، ديد آدم نيست بلكه سگ سياهى است كه بر اثر رعد و برق و بارندگى شديد، نتوانسته در بيرون بماند و به مسجد پناه آورده است بسيار ناراحت شد، و اظهار پشيمانى كرد و پيش خود شرمنده شد كه ساعتها براى سگ ، عبادت مى كرده است ، خطاب به خود كرد و گفت : اى نفس !من فرار كردم و به مسجد دور افتاده آمدم تا در عبادت خود، احدى را شريك قرار ندهم ، اينك مى بينم (العياذ باالله ) سگ سياهى را در عبادتم شريك خدا قرار داده ام ، واى بر من ، چقدر مايه تاءسف است كه اين حالت را پيدا كرده ام 

شيخ انصارى و خريد خانه پايدار يا مسجد!

يكى از مراجع بزرگ تقليد، استاد اعظم ، شيخ مرتضى انصارى قدس سره شريف بود كه به سال 1281 هجرى قمرى در نجف اشرف از دنيا رفت و مرقد شريفش در همان جاست ، و دو كتاب معروف درسى حوزه هاى علميه به نام مكاسب و رسائل از تاءليفات اوست .روزى يكى از مقلدين او كه از تجار محترم و متدين بود، در مسير راه خود به مكه براى انجام حج ، به نجف اشرف به حضور شيخ انصارى آمد و مبلغى تقديم كرد، و گفت : اين مبلغ ، از مال خالص (و خمس داده ) من است ، آن را برداريد و براى خود خانه اى بخريد و از مستاءجرى راحت شويد.شيخ ، آن پول را پذيرفت ، و آن تاجر به مكه رفت ، شيخ با آن پول مسجد خوبى در محله خويش صغير در نجف اشرف بنا كرد، تا اكنون به مسجد ترك معروف است ، و از زمان تاءسيس تاكنون ، همواره محل درس ‍ و بحث علماء مراجع تقليد بوده و مكانى بسيار پر بركت شده است .آن تاجر در مراجعت از مكه ، به نجف اشرف آمد و به حضور شيخ انصارى قدس سره شريف شرفياب شد، و پس از احوالپرسى ، عرض كرد: آيا خانه خريديد؟.
شيخ گفت : آرى خريدم ، سپس آن تاجر را با خود كنار آن مسجد برد و آن را به او نشان داد و فرمود: اين مسجد را با آن پولى كه دادى بودى بنا كردم .تاجر گفت : من اين مسجد را براى خانه داده بودم ، نه براى مسجد!شيخ گفت : چه خانه اى بهتر از اين مكان مقدس ؟كه عبادت خدا در آن مى شود، ما به زودى از اين دنيا كوچ مى كنيم ، اگر با آن پول ، خانه مى خريدم بعد از من ورثه منتقل مى شد، ولى اين خانه (مسجد) باقى و ثابت است و به كسى منتقل يا بخشيده نمى شود، و خريد و فروش ‍ نمى گردد .تاجر، از اين عمل نيك انسانى و اجتماعى شيخ ، شاد گرديد، و علاقه اش به شيخ انصارى قدس سره شريف بيشتر شد

بسم الله الرحمن الرحيم

قل امر ربى بالقسط و اقيمو وجوهكم عند كل مسجد واعدوه مخلصين له الدين مسجد سنگر دفاع از حريم دين مقدس اسلام است ، و در طول تاريخ ، بزرگانى همچون پيامبر (ص ) و اصحاب باوفايش ، سربازان مدافع آن بوده اند. و همواره تجليگاه عشق و عبادت و خضوع و خشوع به درگاه پروردگار عالم بوده است دل مؤ منين صادق ، بهترين سنگر در برابر شرك و بى دينى است كه در شبانه روز چند نوبت به طرف خدا مى ايستد و با حضور در مسجد آن را جلوه و نورانيت مى دهد.تاءكيد فراوانى كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه اطهار عليهم السلام بر اقامه نماز جماعت داشته اند، بر دائمى و هميشگى بودن اين دفاع ، دلالت دارد.براى اين سنگر مهم ، مى توان نقش هاى زيادى در طول تاريخ نام برد. كه مهمترين نقش آن ، نقش عبادى و ارتباطى آن است . زيرا در ميان اقوام و ملل مختلف ، مكانهايى پيدا مى شود كه از قداست و اهميت ويژه اى برخوردار است ؛ و مردم با حضور در آنجا به نيايش و عبادت مى پردازد. در نزد ما مسلمانان ، قدس ترين و با اهميت ترين مكان مسجد است ؛ كه در فرهنگ دين ما، مسجد يادآور خشوع و خضوع و عبادت و بندگى به درگاه خداوند است .

مسجد پيامبر (ص ) چرا ناگهان خلوت شد؟

قحطى و كمبود غذا را فرا گرفته بود، گرسنگى و تهى دستى ، فشار سختى بر مردم مدينه وارد ساخته بود، در اين صورت اگر كاروانى آذوقه و غذا به مدينه مى آوردند، روشن بود كه مردم از هر سو هجوم مى آوردند تا براى خود غذا تهيه كنند، و معمول بود وقتى كاروان تجارتى مى آمد مردم مشتاق ، طبل كوبان به استقبال آن مى رفتند. دختران از خانه ها بيرون آمده ، صف مى كشيدند و طبل ها را به صدا در مى آوردند.روز جمعه بود، مسلمانان براى نماز جمعه پشت سر پيامبر صلى الله عليه وآله جمع شدند و پيامبر صلى الله عليه وآله مشغول ايراد خطبه هاى نماز جمعه شد.خبر آمد كه يك قافله تجارتى به مدينه آمده است (يا دحيه كلبى از سفر تجارتى شام به مدينه آمده است )مسلمانان براى تهيه طعام از مسجد بيرون آمدند و تنها چند نفر (8يا 11يا 12يا 40نفر) پيامبر (ص ) ماندند، مسلمانان فكر مى كردند كه اگر دير بجنبيد، ديگران طعام را تمام كرده و براى آنها چيزى باقى نمى ماند، پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود:سوگند به خدايى كه جانم در اختيار او است اگر شما چند نفر هم از مسجد مى رفتند، و كسى در مسجد نمى ماند آتش (قهر الهى ) سراسر بيابان را فرا مى گرفت و شما را به كام خود فرو مى كشيد و به نقل ديگر فرمود: اگر اينها نمى ماندند، از آسمان سنگ بر سر آنها مى باريد.در اين وقت بود كه آيه 11 سوره جمعه نازل گرديد:
و اذا راو تجاره اولهوا انفصواليها وتركوك قائماقل ما عندالله خير من اللهو و من التجاره و الله خير الرازقين .يعنى :و چون تجارتى ببينند يا آهنگ (طبلى بشنوند) به سوى آن بشتابند و تو را (اى پيامبر) تنها ايستاده بگذارند، بگو آنچه نزد خداست از آن آهنگ و از آن تجارت بهتر است و خداوند بهترين روزى دهندگان مى باشد

نشانه های ایمان در تحلیل قرآن

ایمان به معنای باور و اعتقاد قلبی به حق و تصدیق آن در عمل که شامل باور به خداوند و شرایع آسمانی از جمله شریعت اسلام در قلب و گفتار و کردار نیک و صالح به عنوان تصدیق کننده باور است، هر چند که بیش تر تمایل و گرایش به امری باطنی دارد ولی زمانی ایمان به عنوان ایمان کامل شناخته می شود که نشانه های آن در عمل خود را نشان دهد.بسیاری از دانشمندان و حتی مردم عادی، ایمان را،‌ تنها در حوزه قلبی و باطنی محدود می کنند؛ بنابراین، مرحله تصدیق به گفتار و کردار را از دایره ایمانی بیرون می دانند؛‌ بر این اساس می بایست گفت که ایمان قلبی، نیازمند نشانه ها و آثاری است که در زندگی شخص خود را آشکار می سازد؛ زیرا هر باور و اعتقادی،‌ اگر به شکل واقعی و حقیقی ، در جان و روح شخص باور و اعتقاد شده باشد،‌ در نگرش و کارهای شخص خود را نشان می دهد.قرآن برای ایمان واقعی، نشانه های چندی در حوزه های رفتاری، اخلاقی، اجتماعی و نیز مادی و معنوی ردگیری و شناسایی کرده است. نویسنده با بهره گیری از آیات قرآنی بر آن است تا این نشانه ها را مورد بررسی و تبیین قرار دهد، با هم این مطلب را از نظر می گذرانیم.

شكرگزارى در روايات‏

امام صادق عليه السلام فرمود:شُكْرُ النِّعَمِ اجْتِنابُ الْمَحارِمِ، وَ تَمامُ الشُّكرِ قَوْلُ الرَّجُلِ: الْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ. «12»شكر نعمت‏هاى الهى دورى از تمام گناهان است و تمام شكر به اين است كه انسان با تمام وجود بگويد، «الحمد للَّه‏ربّ العالمين.»رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:الطّاعِمُ الشّاكِرُ لَهُ مِنَ الأْجْرِ كَأجْرِ الصّائِمِ الْمُحْتَسِبِ، وَ الْمُعافَى الشّاكِرُ لَهُ مِنَ الأْجْرِ كالمُبْتَلَى الصّابِرِ والْمُعْطَى الشّاكِرُ لَهُ مِنْ الْأجرِ كَأَجْرِ الْمَحْرُومِ الْقانِعِ. «13»براى خورنده شكرگزار اجرى همچون اجر روزه دارى است كه رنج روزه‏دارى را به حساب خدا گزارد و اجر آن را از خدا خواهد. و براى سالم شاكر اجر همانند مبتلاى صابر است و براى آن در برابر نعمت‏هاى عنايت شده به او شاكر است، اجرى همانند اجر محروم قانع است.رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:يُنادى مُنادٍ يَوْمَ الْقِيامَةِ لَيَقُمِ الْحَمّادُونَ، فَيَقُومُ زُمْرَةٌ، فَيُنْصَبُ لَهُمْ لِواءٌ، فَيَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ. قيل: وَ مَنِ الْحَمّادُونَ؟ فَقال: الَّذينَ يَشْكُرُونَ اللَّهَ تَعالى عَلى كُلِّ حالٍ. وَ فى لَفظٍ آخَرَ: الَّذينَ يَشْكُرُونَ اللَّهَ عَلَى السَّراءِ وَ الضَّرّاءِ. «14»روز قيامت فرياد كننده‏اى فرياد برمى‏دارد: حمّادون بپا خيزيد؛ عدّه‏اى برمى‏خيزند، پس براى آنان پرچمى قرار داده مى‏شود، سپس وارد بهشت مى‏شوند. عرضه داشتند، حمّادون كيانند؟ فرمود: آنان كه در هر حالى خدا را شكر كردند. و در حديث ديگرى آمده: آنان كه در راحت و سختى خدا را شكر كردند.

حمد در قرآن مجيد

سراسر ساعات روز ما اگر هماهنگ با خواسته‏هاى حضرت حقّ و سنّت رسول صلى الله عليه و آله و دستورهاى ائمّه معصومين عليهم السلام سپرى شود، به اين معنى كه درباره مردم جز حسن نيّت و خيرخواهى در قلب خويش نيّتى نداشته باشيم و اعضا و جوارح ما جز عمل صالح عملى از خود بروز ندهند و زبان ما جز خير و حق و عدل‏ و حقيقت كلامى نداشته باشد، خداوند مهربان را قلباً و عملًا و قولًا سپاس و ستايش نموده و در واقع به آياتى كه در قرآن مجيد ما را امر به سپاس و ستايش مى‏فرمايد عمل كرده‏ايم.

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السّاجِدينَ» «1»پس [براى دفع دلتنگى‏] پروردگارت را همراه با سپاس و ستايش تسبيح گوى و از سجده كنان باش.وَ قُلِ الْحَمْدُللَّهِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِى الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكبيراً» «2»و بگو: همه ستايش‏ها ويژه خداست كه نه فرزندى گرفته و نه در فرمانروايى شريكى دارد و نه او را به سبب ناتوانى و ذلّت يار و ياورى است. و او را بسيار بزرگ شمار.فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ اطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى» «3»پس در برابر آنچه [مشركان‏] مى‏گويند، شكيبا باش، و پيش از طلوع خورشيد و پيش از غروب آن پروردگارت را همراه با سپاس و ستايش تسبيح گوى، و [نيز] در بخشى از ساعات شب و اطراف روز تسبيح گوى تا [به سنت‏ها و تدبيرهاى او] خشنود شوى.قُلِ الْحَمْدُللَّهِ وَ سَلامٌ عَلى عِبادِهِ الَّذينَ اصْطَفى» «4»بگو: همه ستايش‏ها ويژه خداست، و درود بر آن بندگانش كه آنان را برگزيده است.

گامهاي اساسي براي تحقق وحدت در جامعه

اهداف وحدت بخشي

چنانچه گفتيم وحدت اسلامي هدفي است که قرآن بر آن تاکيد دارد و هر مسلماني بايد در پي تحقق آن باشد. اکنون در پي آن هستيم تاروشن کنيم که اين هدف داراي چه مقاصدي است و اگر در گذشته از يکديگر متفرق و پراکنده بوديم، اينک بر اسا س آرمان هايي در صدد تدارک و جبران مافات برآييم و در سايه قرآن واحد و قبله واحد مجتمع شويم، به همين دليل مي توان اهداف وحدت بخشي را در مسائل زير خلاصه کرد:

۱- نخستين هدف براي وحدت بخشي، کاستن تنش ها، اختلافات و از بين بردن کينه ها و پيشگيري ازجنگ ها و کشتارهاي مذهبي است.اين هدف بامشخص کردن مبرم ترين مسائل ديني وتعيين اولويتهاميسر مي گردد.

۲- جلوگيري از گسترش جريانهاي افراطي مذهبي، تشديد تعصب هاي کور و غير منطقي که معمولاً در سايه اختلافات مذهبي شکل مي گيرد و هر چه اين اختلاف ها افزوده مي شود، زمينه رواج غلو، خرافات، افزون مي شود.به جاي تعمق در دين و معنويت، حرکات ظاهري و شعاري افزايش پيدا مي کند و سطح دين از عمق به لايه هاي روبنايي و سطحي تنزل پيدا مي کند، مراسم ورفتارهاي ظاهرگرايانه فراوان مي شود اماازحقيقت دين هيچ خبري نيست، در صورتي که آگاهي از اهميت وحدت و رويکرد به آن، دين منطقي و مستدل و با پشتوانه اعتقاد آگاهانه را فراهم مي سازد.

۳- حفظ هويت اسلامي در جهان با وحدت بخشي به جهان اسلام شکل مي گيرد، حتي هويت شيعي باوحدت بيشترمي گردد، بويژه اگر اين هويت همراه با عمران و آباداني و توسعه اقتصادي و سياسي وسماحت همراه باشد.

۴- تقويت بنيه جامعه اسلامي.عزت و شکوه صدر اسلام هنگامي باز مي گردد که مسلمانان در يک صف قرار گيرند و امکانات و ثروت و قدرت و شکوه آنان رونقي براي اخلاق و معنويت شود.

سلب توفیق فهم قرآن از منافقان و کفار/ نفاق چگونه شروع می شود؟

و امّا اینکه چرا اینها راه برای اندیشه صحیح ندارند، برای آن است که اینها اوّل بیمار شدند و قرآن برای درمان اینها دستور داد، این قرآن را پشت ‌سر گذاشتند، به این نسخه عمل نکردند، خدای سبحان این مرض اینها را اضافه کرد. اضافه کرد، یعنی توفیق فهمیدن این نسخه و درمان را از اینها گرفت، نه به اینها مرض داد.«مرض» دادنی نیست. همین که توفیق فهم سلب بشود، انسان به حال خود واگذار بشود، مرضش افزوده می‌شود. نفاق یا از ضعف ایمان شروع می‌شود که کم‌کم این ضعف رو به قوّت می‌رود یا از همان اوّل با خدعه و نیرنگ شروع می‌شود.

شفای قرآن کریم در مقام دفع و رفع مرض/ چه کسی طبیب الهی است؟

چون خدا مدّعی است که قرآن شفای دردهای درونی است، باید بیماریهای درونی را بیان کند. وقتی طبیب، طبیب حاذقی است که هم درد را به بیمارها بگوید (که درد چیست و چه چیز دردآور است، مرض‌آور است) و هم راهِ درمان را بگوید. اگر طبیبی بنشیند تا بیمارها به او مراجع کنند، این طبیب الهی نیست.طبیب الهی که انبیا به این طب متّصف‌اند و طبق بیان حضرت امیر (علیه السلام) در نهج البلاغه، رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به عنوان طبیب معرّفی شده است:«طبیب دوّار بطبّه» آن است که هم راه بیماری را به مردم بگویند و هم راه درمان را؛ نه اینکه بنشیند و ببیند هر که بیمار شد به آنها مراجعه کرد [آنها] درمان کنند.قرآن مدّعی است که من شفایم؛ نه شفایم یعنی صبر می‌کنم هر که مریض شد او را درمان می‌کنم. قرآن شفاست؛ هم در مقام دفع مرض، هم در مقام رفع مرض؛ نه می‌گذارد مردم مریض بشوند، نه می‌گذارد کسی که بیمار شد به همان وضع بیماری‌اش بماند؛ هم می‌گوید چه چیز دردآور و مرض‌آور است و هم راه درمانش را بیان می‌کند.پس اگر در آیه 82 سوره«اسراء» ادّعای شفابودن را مطرح کرد و فرمود (و ننزّل من القران ما هو شفاء و رحمه للمۆمنین) اگر فرمود «قرآن شفا و رحمت است» یعنی نه می‌گذارد جامعه اسلامی بیمار بشود و نه در برابر بیماری آرام می‌نشیند؛ هم راه بیمارشدن را می‌گوید که «چه چیز مرض می‌آورد» و هم راه درمان را تبیین می‌کند؛ هم دفعاً شفاست، هم رفعاً؛ هم نمی‌گذارد پیروانش مریض بشوند و هم اگر کسی بیمار شد، فوراً او را درمان می‌کند.حضرت امیر (علیه السلام) در نهج البلاغه، رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به عنوان طبیب معرّفی شده است:«طبیب دوّار بطبّه» آن است که هم راه بیماری را به مردم بگویند و هم راه درمان را؛ نه اینکه بنشیند و ببیند هر که بیمار شد به آنها مراجعه کرد [آنها] درمان کنند

نفاق چگونه شروع می شود؟

همین که توفیق فهم سلب بشود، انسان به حال خود واگذار بشود، مرضش افزوده می‌شود. نفاق یا از ضعف ایمان شروع می‌شود که کم‌کم این ضعف رو به قوّت می‌رود یا از همان اوّل با خدعه و نیرنگ شروع می‌شود.

علت ازدیاد مرض در قلب منافقان

چه افراد ضعیف‌الایمان و چه افرادِ منافق اینها گرفتار مرضِ قلبی‌اند، منتها افراد ضعیف‌الایمان بیماریشان طوری است که قابل درمان است، منافقین بیماریشان از حدّ درمان گذشته است؛ لذا (و لهم عذابٌ ألیم بما کانوا یکذبون)

هدایت قرآن

«وَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُۆْمِنِینَ (8-بقره)

یخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا یَشْعُرُونَ (9-بقره)

فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً وَلَهُم عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا كَانُوا یَكْذِبُونَ (10-بقره)»

ملاقات عجيب

 درآنجا بنده اي از بندگان خاص ما را يافتند که او را رحمت ولطف خاصي عطا کرديم وهم از نزد خود وي را علم الهي بياموختيم.سوره کهف _ آيه 65از زماني که حضرت موسي (ع) درباره ي حضرت خضر(ع) شنيده بود ، مدام از درگاه خداوند مي خواست تا اجازه ي ديدار با او را بدهد. هر بار که توصيف او را مي شنيد بيش تر از قبل مشتاق ديدارش مي شد. خداوند به موسي(ع) فرمود که ديدن او چندان هم آسان نيست. ولي موسي(ع) اصرار داشت که اين مرد الهي را ببيند. خداوند نيز خواسته ي پيامبرش را پذيرفت وحضرت موسي(ع) آماده سفر شد وسفري که نمي دانست چه اتفاقات عجيبي رادر آن تجربه مي کند.آن روز حضرت موسي(ع) با خوشحالي به نزد حضرت يوشع (ع)(1)که وصي او بود. رفت وگفت: «آماده شو تا با هم به سفري معنوي برويم.»يوشع(ع) با کنجکاوي پرسيد: «چه سفري است که اينقدر مشتاق آن هستيد؟»

داستان أصحاب فیل

 مفسران و مورخان این داستان را به صورت هاى مختلفى نقل کرده اند، و در سال وقوع آن نیز گفتگو دارند، اما اصل داستان آن چنان مشهور است که در ردیف اخبار متواتر قرار گرفته، و ما آن را طبق روایات معروف که از «سیره ابن هشام»، «بلوغ الارب»، «بحار الانوار» و «مجمع البیان» خلاصه کرده ایم، مى آوریم:«ذونواس» پادشاه «یمن»، مسیحیان «نجران» را که در نزدیکى آن سرزمین مى زیستند، تحت شکنجه شدید قرار داد، تا از آئین مسیحیت بازگردند، (قرآن این ماجرا را به عنوان «اصحاب الاخدود» در سوره «بروج» آورده).بعد از این جنایت بزرگ، مردى به نام «دوس» از میان آنها جان سالم به در برد، و خود را به «قیصر روم» که بر آئین مسیح بود رسانید، و ماجرا را براى او شرح داد.از آنجا که فاصله میان «روم» و «یمن» زیاد بود، «قیصر» نامه اى به «نجاشى» سلطان «حبشه» نوشت، تا انتقام نصاراى «نجران» را از «ذونواس» بگیرد، و نامه را با همان شخص براى «نجاشى» فرستاد.

اصحاب الأیکه چه کسانى بودند؟

 خداى متعال در آیه 78 سوره «حجر» مى فرماید: «اصحاب الایکه مسلماً مردمى ظالم و ستمگر بودند»(وَ إِنْ کانَ أَصْحابُ الأَیْکَةِ لَظالِمِینَ).بسیارى از مفسران، و ارباب لغت گفته اند: «ایکه» به معنى درختان در هم پیچیده و یا بیشه است و «اصحاب الایکه» همان قوم شعیب اند که در سرزمینى پر آب و مشجر در میان «حجاز و شام» زندگى مى کردند.آنها زندگى مرفه و ثروت فراوانى داشتند و به همین جهت، غرور و غفلت آنها را فرا گرفته بود و مخصوصاً دست به کم فروشى و فساد در زمین زده بودند.«شعیب» آن پیامبر بزرگ، آنها را از این کارشان بر حذر داشت و دعوت به توحید و راه حق نمود، اما آنها تسلیم حق نشدند و سرانجام بر اثر مجازات دردناکى، نابود گشتند، گرماى شدیدى چندین روز پى در پى آنها را فرو گرفت، و در آخرین روز، ابر بزرگى در آسمان نمایان شد، آنها به سایه ابر پناه بردند، اما صاعقه اى فرود آمد، و آن بیدادگران را نابود کرد

شاید تکیه کردن قرآن روى کلمه «اصحاب الایکه» (صاحبان سرزمینهاى پر درخت) به خاطر این باشد که: مى خواهد بگوید با این همه نعمتى که به آنها بخشیده بودیم باز به جاى شکران، کفران کردند، ظلم و ستم بنیاد نمودند و صاعقه، آنها و درختانشان را از میان برد.(1)

1. تفسیر نمونه، جلد 11، صفحه 138.

اصحاب سبت چه کسانى بودند؟

 در آیات 163ـ166 سوره «اعراف» آمده است، در این آیات صحنه اى ار تاریخ پرماجراى بنى اسرائیل، که مربوط به جمعى از آنها است که در ساحل دریائى زندگى مى کردند، آمده است، منتها روى سخن در آن به پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) است، و به او مى فرماید:از یهود معاصر خویش درباره این جمعیت سوال کند، یعنى این خاطره را به وسیله سؤال در ذهن آنان مجسم ساز، تا از آن پند گیرند، و از سرکشى و کیفرى که در انتظار سرکشان است بپرهیزند.این سرگذشت ـ چنان که در روایات اسلامى به آن اشاره شده ـ مربوط به جمعى از بنى اسرائیل است که در ساحل یکى از دریاها (ظاهراً دریاى «احمر» بوده که در کنار سرزمین «فلسطین» قرار دارد) در بندرى به نام «ایله» (که امروز به نام بندر «ایلات» معروف مى باشد) زندگى مى کردند، و از طرف خداوند به عنوان آزمایش و امتحان دستورى به آنها داده شد و آن این که:صید ماهى را در آن روز تعطیل کنند اما آنها با آن دستور مخالفت کردند و گرفتار مجازات دردناکى شدند که شرح آن را در این آیات مى خوانیم.در نخستین آیه مى فرماید: «از قوم یهود معاصر خویش ماجراى شهرى را که در کنار دریا قرار داشت سؤال کن» (وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْیَةِ الَّتی کانَتْ حاضِرَةَ الْبَحْرِ).و به یاد آنها بیاور زمانى را که «در روز شنبه از قانون پروردگار تجاوز مى کردند» (إِذْ یَعْدُونَ فِی السَّبْتِ).زیرا روز شنبه روز تعطیل آنها بود و وظیفه داشتند، دست از کار و کسب و صید ماهى بکشند و به مراسم عبادت آن روز بپردازند، اما آنها این دستور را زیر پا گذاردند.

داستان آخرين سفر پيامبر صلّي الله عليه وآله وسلّم

و اذن في الناس بالحج ياتونك رجالا و علي كل ضامر ياتين من كل فج عميق.(سوره حج:29)از شبي كه رسول محترم اسلام صلّي الله عليه وآله وسلّم مخفيانه، با دلي افسرده، از مكه هجرت فرمود و با آن سرزمين مقدس خداحافظي كرد، تا پايان عمرش، بيش از سه بار بسوي مكه عزيمت ننمود.در سفر اول، مواجه با مخالفت سران قريش و منجر به قرار داد صلح گرديد كه شرح آن قبلا ذكر شد و رسول اكرم صلّي الله عليه وآله وسلّم در آن سال موفق به حج نشد.سفر دوم موقعي بود كه فتح مكه واقع شد و آن بيت شريف از آلايش بتان پاك گرديد ولي چون موسم حج نبود، نمي توان آن را به عنوان سفر حج ياد كرد.در سال دهم هجرت، رسول اكرم صلّي الله عليه وآله وسلّم ماموريت يافت كه مردم را از دور و نزديك با پيام و نامه و اعلام، دعوت كند تا براي حج، بسوي مكه معظمه رهسپار شوند. كساني كه توانائي داشتند، آماده شدند و در ركاب رسول اكرم صلّي الله عليه وآله وسلّم با دقت تمام، ناظر و شاهد اعمال آن حضرت بودند كه مناسك حج را فراگيرند و مطابق قول و عمل او، عمل كنند

توکل؛ تکیه گاهی برای اهل دل(2)

آثار توکل

در قرآن برای توکل آثاری بیان شده که گویای اهمیت و جایگاه آن در اندیشه توحیدی است یکی از مهم ترین آثاری را که قرآن برای توکل بیان می کند، آرامش است. خداوند در آیه ۱۷۳ سوره آل عمران می فرماید: «کسانی که مردم به ایشان گفتند مردمان ضد شما گرد آمدند از آنان بهراسید، نه تنها نهراسیدند بلکه ایمانشان افزایش یافت و گفتند خداوند ما را بس است که او بهترین وکیل است.در این آیه به خوبی بیان شده که چگونه توکل به خدا موجب می گردد اهل ایمان با همه تبلیغات و جنگ روانی که دشمن به راه انداخته تا افکار عمومی را تهییج کند و مردمان را به هراس افکند به جهت توکل بر خدا به جایی می رسند که این جنگ روانی نتیجه معکوس داده و به جای ترس از بسیج دشمنان برای حمله، به ایمانشان افزوده می شود.این ها همه بیانگر آرامشی است که به جهت توکل بر خدا و این که خداوند ایشان را بس است و از دشمنان کفایت می کند، پدیدار شده است. (و نیز سوره نمل آیه ۷۰ و ۷۹)بنابراین تقویت روحیه مومنان از برکات توکل است که خداوند در آیه ۱۲۲ همین سوره بدان اشاره کرده که چگونه آنان را به جهت توکل از شکست بازمی دارد و روحیه شان را تحکیم می بخشد و این گونه می شود که بر دشمنان خویش پیروز می گردند (همان آیه ۱۲۳ و آیه ۱۶۰ و نیز انفال آیات ۴۸ و ۴۹)

توکل؛ تکیه گاهی برای اهل دل

درمقاله حاضر نویسنده با تشریح فقر ذاتی نوع انسان، مفهوم توکل و تفویض و تفاوتهای آن دو را مورد کنکاش قرار داده و اهمیت، آثار و زمینه های تحقق توکل را تشریح کرده است که اینک با هم آن را ازنظر می گذرانیم.دگرگونی و شدن، اقتضای کمالی جهانانسان درزندگی خویش هرگامش متزلزل تر از آن است که خود بخواهد و بتواند بیاندیشد و یا بپندارد.از زمانی که خود را می یابد و با خود آشنا می شود مرگ را همانند هر تغییر و دگرگونی بنیان افکن دیگری می یابد که حضوری دایم دارد. از این رو برخی گفته اند که همواره باید پرسید چه مانده است نه این که چه گذشته است؟به این معنا که باید از آن چه مانده پرسید نه از زندگی ای که گذشته است.برخی دیگر بر این باورند که زندگی با مرگ متولد می شود و جان می گیرد؛ چون هر زندگی در درون خود مرگ را می پروراند و هر دم آن بازدم مرگ است. البته شاید این باور، تصور و تصویری تند و نگاهی بدبینانه باشد ولی ترسیم درستی از حقیقت و بازنمایی دقیق از واقع است. این تصور و تصویر بازنمایی دقیق ذهن از وضعیت موجود بشر و بیان کننده درست مفهوم زندگی است.

مراحل پی در پی عكس العمل مورچه ها

aldéhydehexanalاولین ماده شیمیایی است كه مورچه در صورت احساس خطر از خود ترشح می كند. و آن را می توان به عنوان آژیر خطر دانست. مورچه ها با دریافت این ماده شروع به جمع شدن در یك نقطه می كنند و منتظر رسیدن بقیه علامت ها می شوند و این شبیه اولین مرحله است كه توسط مورچه در جمله "ای مورچه ها" گفته شد.سپس مورچه دومین ماده شییایی hexanol را ترشح می كند. با دریافت این ماده مورچه ها شروع به دویدن در تمامی جهت ها می كنند تا منبع این ماده را پیدا كنند. مورچه ای كه ماده شیمیایی را ترشح می كند باید مسیری را كه بقیه مورچه ها باید از آن كنار بروند را معین كند و این كاری است كه مورچه حضرت سلیمان انجام داد و از بقیه مورچه ها خواست كه وارد لانه هایشان بشوند و گفت: "به لانه هایتان وارد شوید" و این دستوری از گوینده است و به بقیه می گوید كه به طرف لانه هایشان بروند. بنابراین باید مسیر را مشخص كرده باشد و این شبیه هدایت مورچه ها می باشد.

اعجاز و عجایب خلقت مورچه در قرآن

در کنار معجزات کلامی قرآن، که محمد صل الله علیه و آله به واسطه آن مشرکان را به مبارزه طلبید و از آن ها خواست که یک آیه مانند آن بیاورند و آن ها نتوانستند، قرآن کریم دربرگیرنده معجزات علمی زیادی است که خداوند برای حضرت محمد(ص) آن ها را بیش از هزار سال پیش آشکار کرد. این معجزات امروزه کشف شده اند و باعث تقویت ایمان ایمان آورندگان شده است و اثباتی برای الهی بودن قرآن کریم است.خانم Wadea Omrany کشف جدیدی علمی در قرآن کرده است. ایشان می گویند که ما در سوره نمل آیه 18کشف جدید علمی کرده ایم. این معجزه جدید چیزی است که مورچه در آیه 18 گفت و علم امروز نحوه ارتباط مورچه ها با یکدیگر را کشف کرد خصوصا زمانی که یک خطر محل زندگی مورچه ها را تهدید می کند.ما تلاش می کنیم جملاتی که مورچه در قرآن کریم به زبان آورد را توضیح دهیم و سعی می کنیم آنچه را که او گفت با کشفیات جدید علمی ربط دهیم و مدرک پیشی گرفتن قرآن کریم به علم امروزی را رو می کنیم که این حقایق را بیش از هزار سال پیش بیان کرد.

آهنگ غیر مجاز قرائت قرآن

 در اكثر كتب روایی شیعی، بخشی وجود دارد، بنام «باب القران» یا «كتاب القرآن» كه در آن روایاتی درباره فضل قرآن، فضیلت قاری قرآن، ثواب قرائت سوره ها و نكات دیگر مطرح شده است. یكی از این نكات، مسئله تحریم غنا و استحباب تحسین صوت در قرائت قرآن است كه اگر دقت كنیم، متوجه خواهیم شد كه آموختن هنر قرائت باتوجه به برخی از روایات (روایت شماره 4) وجوب كفائی دارد (یعنی لازم نیست همه مسلمانان هنر قرائت را فرا بگیرند) یا لااقل مستحبّ مؤكّد می باشد. (یعنی مستحبّی است كه انجام دادنش بهتر است و عمل به آن، تأكید شده است).

در قرائت قرآن نباید از الحان غیرعربی (عجمی) استفاده كرد و همچنین از روشهای غیر عربی؛ مانند نوحه گری و روشهای آوازی رهبانها.

محدثین بزرگوار ما، در توجیه بعضی روایات فرموده اند: قرآن را با صوت زیبا تا آن حدّی كه غنا نباشد، باید قرائت كرد، البته بدون آنكه حدود حسن صوت و غنا را مطرح كنند.

برای اینكه با حدود هنر قرائت و شرایط تلاوت قرآن آشنا شویم، روایت مورد وثوق زیر را مورد بررسی دقیق قرار می دهیم:

عن اَبی عبدالله ـ علیه السلام ـ قال رسول الله ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ : اقْرَؤُا القُرآنَ بِاَلحانِ الْعَرَبِ وَ اَصْواتِها وَایّاكُمْ وَ لُحُونُ اَهلِ الفِسْقِ و الكبائرِ سَیَجیءُ بَعدی اقوامٌ یُرجِّعونَ الْقرآنَ تَرْجیعَ الْغِناءِ وَ النّوْحَ و الرَّهْبانَّیةَ، لایَجْوزُ تراقیهمْ، قُلوُبُهمْ مَقْلوبة وَ قُلوبُ مَنْ یُعجِبُهُ شَأْنُهُمْ

قرآن را با الحان و اصوات عربی بخوانید و از الحان اهل فسق و معاصی بپرهیزید، همانا بزودی پس از من كسانی خواهند آمد كه قرآن را با ترجیع غنا می خوانند و نوحه گری می نمایند و به روشهای آوازی دیگر ادیان، تلاوت می نمایند، این قرائت از حلقومشان پائین تر نی رود ( به دلهایشان اثر نمی كند) دلهای ایشان برگشته است، همچنین دلهای كسانیكه از قرائت آنها به اعجاب آیند.

در جمله اول روایت شریفه با قید ( اقرؤا القرآن بالحان العرب…) قرائت قرآنی با الحان غیر عربی را خارج و نهی نموده است. در جمله دوم (و ایاكم و لحون…) قرائت قرآن با الحان عربی را كه از افراد بی ایمان و اهل معصیت اخذ شده است، نهی فرموده است. در جمله سوم (فأنّه سیجی…) اشاره به جمله اول دارد؛

چرا قرآن خواندمان بی اثر است ؟!

قرآن چیزی جز کتاب هدایت در زندگی نیست: "هدی للمتقین". قرآن کتابی است برای انتخاب بهترین زندگی که سعادت جاودانه در پرتو آن تحقق می‌یابد.

زندگی حقیقی و حیات طیبه در پرتو علم به دستورها و رهنمودهای قرآن شکل می‌گیرد: "ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اجابت کنید خدا و رسولش را هنگامی که شما را به چیزی می‌خواند که مایه حیات شما است"( انفال (8) آیه 24) نیز فرمود: "هر کس کار شایسته انجام دهد، مرد باشد یا زن، در حالی که مۆمن باشد، پس او را حیات و زندگی پاکیزه بخشیم".( نحل آیه 97)چون قرآن روش درست زیستن را به انسان می‌آموزد و برنامه‌ای را که در بر گیرنده تمام ابعاد زندگی انسان و تضمین کننده سعادت فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی اوست، ارائه می‌دهد، به میزانی که انسان آموزه‌ها و دستورهای قرآن را در زندگی به کار بندد، موفقیت کسب خواهد کرد اما هر اندازه از قرآن فاصله بگیرد، دچار خسارت و ضرر خواهد شد.

زندگی قرآنی بر اساس رعایت مقررات و عدالت و احسان و صفا و صمیمیت است و مردمی که این گونه زندگی کنند، دارای اطمینان خاطر و آسایش خواهند بود و سعادت ابدی و جاودانه را در آغوش خواهند گرفت؛ البته آگاهی کامل نسبت به این موضوع نیازمند بحث و بررسی گسترده و تأمل در آیاتی از قرآن است که چگونگی رفتار مسلمان را تبیین می‌کند.

هدایت از منظر قرآن

 چکیده

در این مقاله و نوشتار بر آنیم که از نگاه قرآن کریم ، هدایت را معنا نمائیم . زیرا وقتی که به آیات قرآن کریم مراجعه می‌نمودیم ؛ پی می‌بردیم که دین مبین اسلام اهمیت بسیار زیادی بر هدایت دارد تا جائی که هدف کلی و اصلی نزول قرآن کریم ، همان هدایت مردم می‌باشد.بیان نمودیم که در قرآن کریم ، هدایت به معانی متعددی بیان گردیده شده است که به دو معنای آن اشاره‌ی مستقیم نمودیم .و در ادامه‌ی مباحث با طرح پرسشی که چرا خدای تعالی هدایت را در راستای ایمان قلمداد نموده است و شرط اساسی برای هدایت را داشتن تقوی و یا مومن بودن بیان نموده است؟و در پایان بخش چند مورد از مواردی که از نگاه قرآن کریم ، هدایت بسیار نقش سازنده ای دارد را بیان نموده و به تحلیل آن پرداختیم.ضمنا بنا بر آنچه که قرآن کریم ، خود را هادی و شفا بخش معرفی می‌نماید ، گوشه هائی از شفا را از متون دینی یاد آور شدیم.

در واقع ايدئولوژي تشيع كه يك حس پرخاشگري عليه ظلم و مبارزه در راه خدا و در نهايت شهادت‌طلبي را در پيروان خويش زنده نگاه مي‌دارد،‌ با تلاش امام خميني در رأس گروه‌هاي مذهبي بر اذهان عمومي مسلط شد و با توجه به نفود عميقي كه در سطح جامعه داشت، به وسيله شبكه بسيار وسيع روحانيت در شهرها و روستاها گسترش يافت و توانست با بسيج عمومي مردم جايگزين ايدئولوژي حاكم گردد. 10وقتي به عبارات امام درباره عاشورا رجوع مي‌كنيم، ابتكار انقلابي امام را در استفاده از حادثه عاشورا مشاهده مي‌نماييم: «تمام انبيا براي اصلاح جامعه آمده‌اند و همه آنها اين مسأله را داشتند كه فرد بايد فداي جامعه بشود. سيدالشهدا روي همين ميزان خودش و اصحاب و انصار خودش را فدا كرد تا جامعه اصلاح بشود.» 11در واقع امام خميني با اعتقاد به اين امر كه قيام و شهادت سيد‌‌الشهدا(ع) بايد ملاك عمل اجتماعي مسلمانان قرار گيرد،‌ نهضت حسيني را مبناي حركت خويش در انقلاب اسلامي قرار داد. «آنچه كه سيدالشهدا عمل كرد و ‌آن ايده‌ اي كه او داشت و آن راهي كه او رفت و آن پيروزي كه بعد از شهادت براي او حاصل شد و براي اسلام حاصل شد، (روحانيون) به [براي] مردم روشن كنند و بفهمانند به صد نفر، مي‌شود مقابله با يك همچو ظالمي داراي همه چيز كرد.» 12
از اين رو امام در مورد رسالت ملت در مقام عاشورا مي‌گويد: «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا بايد سرلوحه زندگي در هر روز و د رهر سرزمين باشد. همه روز بايد ملت اين معنا را داشته باشد كه امروز عاشورا است و ما بايد مقابل ظلم بايستيم و همين جا هم كربلاست و بايد نقش كربلا را پياده كنيم. انحصار به يك زمين ندارد انحصار به يك عده و افراد نمي‌شود، همه زمين‌ها بايد اين نقش را ايفا كنندو همه روزها»13 «اين دستور آموزنده هم تكليف است و هم مژده. تكليف از آن جهت كه مستضعفان با عده‌اي قليل، عليه مستكبران با ساز و برگ مجهز و قدرت شيطاني عظيم، مأمورند چونان سرور شهيدان قيام كنند. و مژده بدين جهت كه شهيدان ما در شمار شهيدان كربلا قرار داده است.» 14

امام خميني كه استقلال كشور را در عصر خود در خطر مي‌ديد، خطاب به علما و مردم مسلمان ايران اعلام نمود كه «امروز روزي نيست كه به سيره سلف صالحان بتوان رفتار كرد، با سكوت و كناره گيري همه چيز را از دست خواهيم داد.» 15 به عقيده امام، «تكليف ماها را حضرت سيد‌الشيهدا معلوم كرده است: درميان جنگا ز قلت عدد نترسيد.» 16 «قيام ايشان با تعداد كم به خاطر آن بود كه عذر را از ما ساقط كند»17 «حضرت سيد‌ الشهدا به همه آموخت كه در مقابل ظلمف در مقابل ستم، در مقابل حكومت جائر چه بايد كرد.» 18بنابر همين مقولات، منابع قدرت در انديشه امام خميني به دو دسته مادي و معنوي تقسيم مي‌گردند. از اين رو امام ضمن توجه به منابع مادي قدرت (مسائل نظامي دفاعي) به عنوان عوامل تأمين كننده نظم و امنيت، بيشترين اهميت را به منابع معنوي مي‌دادند. امام قدرت حقيقي را از آن خدا و اسلام مي‌دانستند و در زمينه منابع معنوي قدرت، تأكيد زيادي بر باورهاي ذهني مردم داشتند. از اين رو امام خميني امدادهاي غيبي، ايمان مردم، وحدت و روحيه شهادت‌طلبي را از عوامل پيروزي انقلاب اسلامي مي‌دانستند و معتقد بودند «عشق به شهادت و عشق به لقاءالله، پيروزي مي‌آورد. پيروزي را شمشير نمي‌آورد، پيروزي را خون مي‌آورد.» 19

بنابراين استفاده از عناصر شهادت‌طلبي و الگوي كربلا را مي‌توان از جمله منابع قدرت روحانيان محسوب نمود. الگويي كه در ايام محرم قوي‌ترين نيروي ملي و بسيج اجتماعي را در اختيار روحانيت قرار مي‌دهد به شكلي كه تمام ملت به سوي يك سوگواري با احساسات شديد تا آن درجه سوق داده مي‌شوند كه باور كردن آن براي كساني كه شاهد آن نبوده‌اند بسيار مشكل است.اين امر بويژه در دورانهايي كه مبارزه عليه عامل خارجي انجام مي‌گرفت از نتايج و اجتماع گسترده‌تري برخوردار مي‌شد. به اين صورت كه مؤلفه‌هاي مذهب شيعه و همچنين فضايي كه در جامعه ايران نسبت به مظلوميت امام حسين وجود داشت،‌عامل تقويت كننده رفتار سياسي روحانيون مي‌گرديد. به اين ترتيب، ايدئولوژي، فرهنگي سياسي و زمينه‌هاي تاريخي ايران، شرايطي را فراهم مي‌آورد كه رهبران مذهبي و روحانيون عالي‌ رتبه بتوانند مردم را بسيج نموده و بر حوادث و رويدادهاي سياسي جامعه تأثير بگذارند.روحانيون مي‌توانستند حادثه عاشورا را بازسازي نموده و آن را با گفتمانهاي جديدي وارد عرصه سياسي ايران نمايند. از آنجايي كه سلطه خارجي براساس شرايط غير عادلانه‌اي ايجاد مي‌شود، بنابراين مي‌توانستند همانند «يزيد» را در فرهنگ سياسي ايران تشابه‌سازي نمايند و به اين ترتيب، مردمي كه سالها در عزاي امام حسين گريه كرده‌اند و از قيام وي، درس غيرت و شهادت فرا گرفته‌اند را وارد عرصه سياسي و اجتماعي‌اي نمايند كه زمينه‌ساز اعتراض عليه سلطه خارجي مي‌باشد.

به عقيده شهيد مطهري، اين مسئله كه روحانيت شيعه در طول تاريخ منشا حركت‌هاي بزرگ شده است، دو دليل عمده دارد. دليل اول ويژگي خاص فرهنگ روحانيت شيعه است. به اين معنا كه فرهنگ شيعي يك فرهنگ زنده، حركت‌زا و انقلاب آفرين است. اين فرهنگ كه از روش و انديشه‌هاي امام علي (ع) تغذيه مي‌كند، فرهنگي است كه در تاريخ خود عاشورا، صحيفه سجاديه، دوره امامت و عصمت دويست و پنجاه ساله داردو اين در حالي است كه هيچ يك از فرهنگهاي ديگر چنين عناصر حركت‌زائي در خود ندارند. دليل دوم از نظر شهيد مطهري اين است كه روحانيت شيعه كه به دست ائمه شيعه پايه‌گذاري شده است براساس تضاد با قدرتهاي سلطه‌گر، انكار حقانيت پادشاهان و بي‌نيازي از قدرتهاي حاكم پايه‌گذاري شده است. روحانيت شيعه از نظر معنوي متكي به خدا و از نظر اجتماعي متكي به مردم است و هيچگاه جزو دولت نبوده است. بنابراين مهمترين دليلي كه روحانيت توانسته انقلاب را رهبري كند، استقلال است و اين حقيقت كه آنها هيچگاه عضو دستگاه‌هاي دولتي وغير دولتي نبوده‌اند و از آنها ابلاغ نمي‌گرفته‌اند. 4

تأثير نهضت حسيني بر انقلاب اسلامي

در حالي كه اكثر انقلاب‌هاي معاصر، سرچشمه ايدئولوژيك خود را از ناسيوناليسم، بورژوازي، كمونيسم و... مي‌گرفتند، مردم ايران به رهبري امام خميني،اسلام را به عنوان ايدئولوژي انقلابي خود برگزيدند. دليل بروز چنين رفتاري از مردم ايران بيش از هر چيز به فرهنگ سياسي ايرانيان باز مي‌گردد. باتوجه به آنكه مهم‌ترين منبع فرهنگ سياسي ايران، مباني ديني و به طور خاص مذهب شيعه است و بخش عمده‌اي از رفتار سياسي مردم نيز از اين منبع متأثر است، بنابراين حركت اسلامي مردم ايران در بهمن 57 نيز از اين منبع ناشي شده است.از اين رو در نوشتار حاضر با در نظر گرفتن انقلاب اسلامي به عنوان تبيين كننده و تطبيق دهنده‌ي انديشه‌هاي اسلامي با جامعه‌ي ايراني به بررسي تأثير نهضت حسيني بر انقلاب اسلامي با تأكيد بر مقوله شهادت خواهيم پرداخت.غلبه اصوليون بر اخباريون، شيعيان را به دو گروه مجتهدان و مقلدان تقسيم نمود. بنابر اعتقاد اصوليون، در عصر حضور معصومين، حاكميت و اختيارات آن توسط ائمه اعمال مي‌گردد ولي در زمان غيبت، از يك سو به دليل حكمت الهي و اقتضاي قاعده لطف كه زمين خالي از حجت نباشد، و از سوي ديگر از آنجا كه حفظ نظم اسلامي بايد به دست كسي انجام شود كه آگاهي كاملي از احكام اسلام و قوانين آن داشته باشد، حق حاكميت اسلامي و ولايت تصرف در امور اجتماعي و سياسي برعهده جامع‌الشرايط گذاشته شده است. 1

«... مبارك باد بر شما چنین حكومتی كه در آن اختلاف نژاد و سیاه و سفید و ترك و فارس و كرد و بلوچ

مطرح نیست. همه برابرند و فقط در پناه تقوا و برتری به اخلاق فاضله و اعمال صالحه هست و تفاوت بین

زن و مرد و بین اقلیت های مذهبی و دیگران در امر اجرای عدالت نیست...»

از پیام حضرت امام خمینی قدس سره به مناسبت 12 فروردین 1358

نهال انقلاب اسلامی كه با نثار خون بهترین فرزندان ایران رشد كرده بود، سرانجام در 22 بهمن 1357 به بار نشست،

و با پیروزی انقلاب اسلامی و تشكیل دولت موقت از سوی امام خمینی« قدس سره» زمینه ی مهمترین همه پرسی

تاریخ ایران زمین جهت تعیین نوع حكومت در ایران فراهم شد.

روز دوازده فروردین، روز ظهور شخصیت واقعی مردم ایران، روز پیروزی مستضعفین بر مستكبرین و روز تثبیت انقلاب

اسلامی است كه بی هیچ ریب و شكی زمینه ساز حكومت عدل اسلامی در سراسر جهان خواهد بود.

این روز مقدس، این یوم الله پر بركت سرآغاز حیات واقعی اسلام در عصر دنیامداران و دنیا پرستان است كه از معنویت

و روحانیت گسسته و سعادت خود را در پیروی از امیال  و آرزوهای حیوانی خود می دانند.

در این روز عزیز ساختار جدید سیاسی اجتماعی ایران بر مبنای آرای اكثریت قریب به اتفاق مردم یعنی 2/98 درصد

آرای ملت مسلمان ایران تثبیت شد.

در این روز پر بركت نظامی متولد شد كه نور اسلام عزیز را پس از گذشت قرن های زیاد دیگرباره نه تنها در ایران

اسلامی بلكه در سراسر جهان متجلی ساخت. در این روز مقدس حكومتی شكل گرفت كه شعار اصلی آن استقلال،

آزادی، جمهوری اسلامی بود.

این عبارت ملكوتی كه به عنوان شعار اصلی انقلاب اسلامی و توسط میلیون ها ایرانی آزاده و مسلمان در طول

مبارزات درخشان ملت با سلطنت پهلوی همه روزه در جای جای ایران اسلامی فریاد كشیده شده بود، حكومتی را

پایه ریزی كرد كه عدالت اسلامی یكی از اهداف عالیه ی آن بود. در این شعار مقدس كلمه ی استقلال به عنوان

نخستین هدف مطرح شده بود كه رساننده ی این پیام به جهان و جهانیان بود كه امت مسلمان ایران می خواهد

«اراده ی ملی» خود را حاكم بر مقدرات خویش سازد تا بتواند از نفوذ و دخالت های بیگانگان رهایی یابد و چه زیبا و متین امام خمینی قدس سره فرموده است:

«اگر استقلال كشور خودمان را تحصیل نكنیم سایر چیزها درست نخواهد شد.»

 تشكیل جمهوری اسلامی نه تنها اراده ی ملی ایرانیان را بر سرنوشت خود تثبیت كرد و برای آنان استقلال و آزادی را

به ارمغان آورد، بلكه این بارقه ی امید در دل محرومان و مستضعفان جهان درخشید كه بعد از قرن ها رنج و درد، جلوه

ای از وعده ی خداوند تبارك وتعالی را شاهد باشند. 

 سال 1350 شمسی، با اختناق و فشار شدید رژیم شاه همراه بود. دلیل این خشونت نیز دو

عامل اساسی بود: یكی رشد جنبش و آشكار شدن مبارزات مسلحانه در میان طلاب، دانشجویان و جوانان مذهبی

و غیر مذهبی، و دیگر اوج گیری تلاش های فكری، سیاسی و انقلابی افرادی همچون شهید مطهری.

حادثه ی مهم دیگری كه در سال 1350، سبب انحطاط بیشتر رژیم و تعمیق بیشتر مبارزه و مقاوت گردید، برگزاری

جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی بود كه با هزینه های گزاف و هرزگی هایی كه صورت گرفت، خشم

عمومی را در تمام سطوح برانگیخت. امام (قدس سره) به شدت این جشن را محكوم كرد.

به طور كلی سال های 50 تا 54 اوج دستگیری، شكنجه، اعدام و سركوب های رژیم بود. در سال 1353، كه یك باره در

آمد حاصل از فروش نفت افزون گردید، شاه برنامه ی بلند پروازانه ی رسیدن به «تمدن بزرگ» را اعلام كرد. در تاریخ 11

اسفند 1353 «حزب رستاخیز» به عنوان تنها حزب فراگیر با تكیه به سه اصل، اعتقاد به قانون اساسی، نظام

شاهنشاهی و انقلاب سفید، به وسیله ی شاه اعلام شد و امام (قدس سره) عضویت و شركت در حزب رستاخیز را

تحریم كرد.

در پایان سال 1354 مجلسین، بر اساس تصویب نامه ای، تاریخ هجری را به شاهنشاهی تبدیل كه از آغاز سال 1355

شمسی، سال 2535، در تمام مكاتبات رسمی و دولتی مورد استفاده قرار گیرد كه بیش از پیش بر خشم علما و

مبارزان افزود.

در سال 1355، كارتر از حزب دموكرات رییس جمهور امریكا شد. یكی از محورهای تبلیغاتی او در انتخابات، مسأله

حقوق بشر در جهان بود. از این رو از دولت های دوست خود از جمله ایران خواست كه حقوق بشر را رعایت كنند.

شاه ناگزیر «فضای باز سیاسی» را اعلام كرد و این فرصت مناسبی برای گسترش انقلاب در داخل و خارج كشور

بود.     

نخستین خشم انقلابی در روزهای 31 خرداد و اوایل تیر 1356، پدید آمد. در 29 خرداد دكتر علی شریعتی در لندن به

نحو مشكوكی درگذشت. و شایع شد كه رژیم او را كشته است.

روز اول آبان 1356، آیت الله حاج سید مصطفی خمینی در نجف توسط عوامل رژیم شاه به شهادت رسید. این خبر

امواج تازه ای در حركت فزاینده مردم ایجاد كرد و به دنبال آن نوار جدید سخنرانی امام (قدس سره) كه در روز دهم آبان

ماه در نجف ایراد شده بود، به منزله دستورالعملی برای تشكل نیروها در مبارزه با رژیم بود. روز 17 دی 1356، در

روزنامه اطلاعات مقاله ی اهانت آمیزی تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به قلم مستعار احمد رشیدی

مطلق، علیه امام (قدس سره) درج گردید. شاه كه پس از سفر كارتر به ایران و تعریف و ستایش او از شاه، بیش از

پیش مغرور شده بود، بر انتشار این مقاله صحه گذاشت و حتی لحن آن را تندتر كرد.

پیروزی نهایی انقلاب اسلامی

در نگاه كلی

انقلاب ما انفجار نور بود.

امام خمینی (قدس سره)

در دوران معاصر، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، حادثه مهم و حیرت انگیزی برای جهانیان بود. این حادثه ی بزرگ

قرن، از یكسو معادلات سیاسی استكبار را در ادامه ی سیاست سلطه و تقسیم استعماری جهان بر هم زد و از

سوی دیگر، یكی از استوارترین رژیم های وابسته را كه از حمایت قدرت های بزرگ برخوردار بود، ریشه كن ساخت، و

در كشوری چون ایران، با اهمیتی كه از نظر استراتژیكی و اقتصادی برای قدرت های بزرگ جهان دارد، تحولی

سیاسی – مردمی و عظیم به وجود آورد و این جریان سیاسی، یك بار دیگر اسلام را به عنوان یك قدرت تعیین كننده

در جهان مطرح نمود و چشم انداز وحدت جهان اسلام، حركت عظیم بازیابی خویشتن خویش، گریز از سلطه،

ایستادگی در برابر استعمار كهنه و نو، ایجاد قطب سیاسی جدید در جهان و فروریزی رژیم های وابسته و تحمیلی را

در سرزمین های پر نعمت اسلامی، در برابر دیدگان مشتاق، بیش از یك میلیارد مسلمان گشود و موجی از وحشت

و اضطراب در دل های جهان خواران پدید آورد.

معنای انقلاب

انقلاب در لغت، برگشتن از حالی به حالی، دگرگون شدن، رجعت، تغییر، تحول و ... است و در اصطلاح رایج جهان،

شورش عدّه ای برای واژگون كردن حكومت و ایجاد حكومتی نو به منظور تغییرات اساسی و بنیادین در تمام نهادها،

مناسبات، ساختار سیاسی و اجتماعی و جایگزینی سازمانی نوین و مطلوب در چهارچوب اهداف و آرمان های خاص

می باشد.

در قرآن واژه ی انقلاب به كار نرفته ولی ده مورد مشتقات آن آمده است. در تمام این آیات، تناسب موضوع و منظور

آیات، مفهوم لغوی آن، یعنی تغییر و دگرگونی و برگشتن مورد توجه بوده است، كه گاهی انقلاب به سوی تعالی و

كمال است (اعراف 119) و گاهی بازگشت به عقب و انحطاط (آل عمران 144) و گاهی نه این و نه آن.

مشروطیت در ایران (1324 ق) كه دستاورد تلاش مجموعه ای از اقشار مختلف جامعه و غرب گرایان و روشنفكران برای

اصلاح بنیادین در نظام دینی و اجتماعی ایران بود، سرانجام توانست با وضع قانون اساسی و متمم آن، تأسیس

مجلس شورا و برخی نهادهای سیاسی و اجتماعی دیگر، گام هایی برای تحقق آرمان های خود بردارد. اما به دلایل

فراوان، اهداف نظام مشروطه و مردم، برآورده نشد. استقرار دیكتاتوری رضاشاه (1299 تا 1320 ش) انحطاط عمیقی

در ابعاد مختلف پدید آورد. او با نهادهای ملی و مذهبی در افتاد و شعائر دینی مورد دشمنی قرار گرفت. وی آداب

مذهبی را خلاف تجدد می دانست حوزه های علمی دینی را تعطیل كرد، لباس روحانیت را خلاف رویه مملكت اعلام

نمود و سرانجام در بازگشت از سفر به تركیه اقدام به كشف حجاب كرد. مشروطیت نیز به طور كلی به فراموشی

سپرده شد. در جریان جنگ جهانی دوم، در سال 1320 شمسی، دیكتاتوری بیست ساله فرو پاشید و آزادی های

سیاسی و اجتماعی قابل توجهی پدید آمد.

عوامل و پیامد های بیداری در قران کریم

الف: عوامل بیداری:   از نظر قرآن، بیداری، نیاز اساسی بشر است و خداوند برای این که انسان به این حالت دست یابد، همه شرایط و بسترهای لازم را فراهم آورده است. ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری. در تفکر قرآنی و اسلامی همه موجودات و آفریده های جهان به عنوان عامل بیداری معرفی شده است. برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفتی کردگار زیرا انسان با تعقل و تأمل در آفریده های جهان که نشانه‌ها و آیات الهی هستند، می‌تواند فراتر از ظاهر و کارکردهای عادی و معمولی آن‌ها، به حقایقی دست یابد که وی را به مسیر درست زندگی هدایت می‌کند. اما قبل از رسیدن به آن درجه ازبیداری، مقدمات چون، تفکر، تقوی، عبرت آموزی و... لازم است که تا پدیده های مادی را علامتی بداند که حقیقت جاوید ماورایی را نشانه رفته است. الف علم و معرفت: اگر در آثار و اثرات که جهل در عقب ماندگی توده‌ها، بروز جنگ‌ها و کشتارها و انحرافات اخلاقی و جنسی داشته است توجه شود، نقش علم و معرفت از باب شناخت اضداد، چهره می‌نماید و نقش آن در آفرینش بیداری در جامعه ناگفته هویدا می‌شود؛ و کمترین اثر و ثمر آگاهی این است که از میان فتنه‌ها و حوادث می‌تواند عبور کرده و به سر منزل مقصود برسد (۹۹) از اینرو قرآن بین عالم وجاهل فرق قائل می‌شود (قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُون) (۱۰۰) و مهم‌ترین فلسفه رسالت انبیاء را تعلیم و آموزش مردم می‌داند: «کَما أَرْسَلْنا فیکُمْ رَسُولاً مِنْکُمْ یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِنا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُون» (۱۰۱) ب تفکر: تفکر، تعقل و تدبر از واژگان است که در قرآن کریم بیش از سیصد بار استفاده شده است؛ و این دلیل بر اهمیت و نقش آن در رستگاری و نجات و هدایت انسان است. در تفکر اسلامی تفکر سبب پیدایش و افزایش بیداری می‌شود «الامام علی» ع: تفکّرک یفیدک الإستبصار، و یکسبک الإعتبار (۱۰۲) ج تقوی: تقوی وپرهیزگاری باعث بیداری اسلامی می‌شود، و نیروی درک و تمیز را در انسان تقویه می‌کند. قرآن کریم برای تقوی آثار متعددی ذکر کرده است که از مهم‌ترین آن‌ها بیداری و درک حقایق است «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقانا» (۱۰۳) در جای دیگر، آگاهی و معرفت را ثمره تقوی می‌داند که آنان بجای خود بیداری آفرین است «وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللَّه» (۱۰۴) به نظر می‌رسد اهمیت واثر تقوی نسبت به سائر عوامل، بیشتر باشد، در یک نگاه آنار شیسم سیاسی حاکم در دنیا پیامد مستقیم بی تقوایی است. چنانچه آیت الله خامنه ای در باره سرنوشت صدام می‌گوید: دنیای سیاست جهانی، دنیایی بی تقوایی است. بی تقوایی موجب شده است که مستکبران عالم حتی به دوستان خودشان هم وفا نکنند. دیدید بر سر صدام ملعوم روسیاه چه آوردند؟ (۱۰۵) از سوی دیگر، ممکن است برخی مواقع انسان‌های بیدار نا متقی نیز گرفتار تطمیع وزر و زور دشمن و فتنه گران شود، اما در انسان متقی این احتمال کاهش پیدا می‌کند، و تقوی انسان را در فتنه‌ها و حوادث حفظ می‌کند.

د عبرت آموزی:   منظور ازعبرت، این است که حوادث مشابه را با هم دیگر مقایسه کنید. هرچند انسان‌ها در زمینه و زمانه های مختلف زندگی می‌کنند، اما از نظر سنت‌های تاریخی حاکم بر رفتار و اعمال اجتماعی، سیاسی، و... می‌توانند شباهت‌های زیادی داشته باشند، که ضرورت بیداری مطرح می‌شود. از این رو قرآن کریم در آیات متعدد، عبرت آموزی از سرنوشت و سرگذشت پیشینیان به عنوان یکی از عوامل بیداری، مطرح می‌کند. آیات ۱۳۷ از سوره آل عمران، ۲۶ سوره نساء، ۱۱ سوره انعام، ۷۴ سوره ا عراف، ۱۰۹ سوره یوسف، ۳۶ سوره نحل، ۴۶ سوره حج، ۶۹ سوره نمل، ۹ و ۴۲ سوره روم، ۴۴ سوره فاطر، ۴۴ نور، ۲۶ نازعات، و ۸۲ سوره غافر، وآیه ۱۰ سوره محمد (ص) انسان‌ها را به عبرت آموزی دعوت می‌کند. خداوند بسیاری از عوامل بیدرای را مثل تفکر، تعقل و... با تعبیرات چون «لعل» بیان می‌کند. اما عبرت آموزی را به خاطر اهمیت آن، از واژه های دستوری استفاده می‌کند «فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصار» (۱۰۶) ونمونه های از تاریخ را بازگو می‌کند اما جز انسان‌های بیدار وبابصیرت را عبرت آموز نمی‌داند.

ب: پیامد های بیداری در قرآن کریم:   بهر رو، برهه های مختلف تاریخ، ادیان متعدد را تجربه کرده است، اعم از اینکه ادیان توحیدی بوده یا خرافه پرستی. هرچند بسیاری از انسان‌ها در خرافه پرستی های زمان خویش ماندند (وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِکُون) (۱۰۷) اما بی تردید کسانی که متصف به بصیرت و بیداری بوده‌اند، از درون تمام اوهام و خرافه پرستی ها توانسته اند طریق هدایت را بپیمایند، چنانچه مومنین و یاران اولیه پیامبر اسلام چنین بودند؛ و قرآن نیز به عنوان بیدارگر دینی، همواره انسان‌ها را به تعقل، تدبر، بصیرت و بیداری لازم فرا خوانده است، که بتواند از میان، خدایان، معابد، فرمان روایان ... آنچه و آنکسی که شایستگی و قدرت هدایت و نجات بشر را دارد انتخاب کند، زیرا قرآن کریم وجود خدایان متعدد را درعالم نفی می‌کند (برهان تمانع) (لَوْ کانَ فیهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا) (۱۰۸) موجودات غیر خداوند، اعم از هرگونه بت پرستی وموجودات ساخته وپرداخته خود انسان را پاین تر از شأن انسان دانسته است، زیرا همه آن‌ها برای انسان خلق شده است (هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعا) (۱۰۹) و آن‌ها را مسخر انسان گردانیده است (وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً) (۱۱۰) بلکه مقام ومنزلت انسان بگونه ی است که با بندگی و عبودیت در پیشگاه خداوند یکتا به عزت وکمال می‌رسد. (أَنْ لا تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّه) (۱۱۱) و (مَنْ کانَ یُریدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمیعاً إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه)، (۱۱۲) رسیدن به چنین مقامی، بیداری دینی وبصیرت لازم را می‌طلبد که زنجیر زور وزر و تطمیع را گسسته به بندگی خدای یکتا می‌رساند. بنابراین پیامد های بیداری از نظر قرآن کریم، هدایت، نجات و عزت انسان است. ادامه دارد

منبع : bidari.info

- اصول بیداری درتفکر قرآنی:

ج - ۱:پرسشگری:   پرسیدن سوالات مناسب از خود و دیگران برای فهمیدن دقیق‌تر مطلب یا مسئله مطرح شده، یکی از مهم‌ترین اصول بیداری و معرفت در تفکر اسلامی است. امام صادق (ع) می‌فرماید: «ألا إنّ مفتاح العلم السّؤال» ۸۰) قرآن کریم در برخی موارد با صراحت تمام دستور می‌دهد که مسائلی را که نمی‌دانید از آگاهان و اهل ذکر سوال کنید! (ْ(فْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونن) (۱) این تفکر در مکتب و مذهب تشیع به خوبی تقویه شده و از آغاز امامت و ولایت حضرت علیی () به آن دعوت شده استت (َیُّهَا النَّاسُ سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِیی) (۲) و قرآن کریم نیز جلوه های از پرسش و پاسخ در صدر اسلام را باز گو می‌کند که بیانگر تشویق و تقویه روحیه ای پرسشگری و در نهایت بیداری است. کس وکسانی بودند که می‌آمدند از پیامبر گرامی اسلام (ص) در موضوعات و موارد متعدد سوال می‌کردند و پیامبر اسلامم () با اخلاق و ویژگی‌های رفتاری منحصر به فردی که داشت، علاوه برآنکه پاسخ آن‌ها را می‌داد، به ادامه این امر تشویق و ترغیب می‌کرد.. َالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْعِلْمُم َزَائِنُ وَ مِفْتَاحُهُ السُّؤَالُ فَاسْأَلُوا یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ فَإِنَّهُ یُؤْجَرُ فِیهِ أَرْبَعَةٌ السَّائِلُ وَ الْمُعَلِّمُ وَ الْمُسْتَمِعُ وَ الْمُحِبُّ لَهُمْ (۸۳) نمونه های پرسشگری در آیات قرآن کریم: الف سوال از انفاق: یَسْئَلُونَکَ ما ذا یُنْفِقُونَ قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَیْرٍ فَلِلْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبینَ وَ الْیَتامی وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ (۸۴) انفاق و بخشش در تفکر اسلامی، به اجماع علما امر پسندیده و ممدوح است، اما اینکه چه چیزی را باید انفاق کرد؟ چه مقداری انفاق لازم است؟ و برای چه کسی باید انفاق کرد؟ بیداری و هوشیاری لازم را می‌طلبد. که قرآن کریم با تقویه روحیه پرسش گری، گره های کور این مسائل را گشوده است. ب سوال از اهله: (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِیَ مَواقیتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَج) (۸۵) آیه مبارکه فوق بر این دلالت دارد که اساس و بنیان دین مقدس اسلام بر بیداری جامعه بوده است، و در پی استعمار و استحمار نبوده است، از این رو مقیاس‌های برای تشخیص، معرفی می‌کند که در اختیار همگان است، و آموزش آن نیز نیازمند مربی خاص، هزینه، و بقیه تکالیف را ندارد. چنانچه در این آیه، هلال ماه را معرفی می‌کند که این مقیاس طبیعی و وسیله‌ای است که در اختیار همگان قرار دارد، با سواد و بی سواد، در زمان و در هر مکان قابل استفاده است. از طرف دیگر گذشت زمان نیز اثری بر آن نمی‌گذارد. اما به عکس مقیاسهای غیر طبیعی که ساخته و پرداخته بشری است، اولا در اختیار همه قرار نمی‌گیرد، و برفرضی قرار گیرد نیازمنده هزینه لازم، آموزش و صرف وقت است؛ لذا می‌بینیم اسلام مقیاس را گاهی وجب، گاهی گام و گاهی بند انگشتان و گاهی طول قامت و در مورد تعیین وقت، غروب آفتاب و طلوع فجر و گذشتن خورشید از نصف النهار و رؤیت ماه قرار داده است. درجای دیگر خداوند نجوم و ستارگان را وسیله هدایت و بیداری قرار داده است که باز هم در اختیار همگان است (وَ هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُون) (۸۶) ج سوال از ماه های حرام: یَسْئَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فیهِ قُلْ قِتالٌ فیهِ کَبیرٌ وَ صَدٌّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ وَ کُفْرٌ بِهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِخْراجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبَرُ عِنْدَ اللَّه وَ الْفِتْنَةُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْل وَ لا یَزالُونَ یُقاتِلُونَکُمْ حَتَّی یَرُدُّوکُمْ عَنْ دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا (۸۷) همان گونه که ازشان نزول و سیاق آیه مبارکه بر می‌آید موضوع پرسش و پاسخ جهاد بوده است. می‌فرماید (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِیهِ).دستور این است که (قِتالٌ فِیهِ کَبِیرٌ).و این نکته نیز از سیاق آیه قابل استنباط است که قبل از نزول اسلام، شهر های حرام (رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم) وجود داشته است، که حکم آن پرسیده می‌شود. که اسلام امضا می‌کند؛ و آنچه که کمال و جامعیت دین اسلام را می‌رساند این است که مبادا این فرصت، زمینه ای باشد برای فساد مفسدین، و یا سوء استفاده عده از این قانون، که حالا جنگ نیست کارهای ضد اخلاقی دیگری که ممکن است، مرتکب شوند، لذا اسلام تمام آن‌ها را پیش بینی کرده و حکم هرکدام را بیان می‌کند؛ و می‌فرماید: (وَ صَدٌّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَ کُفْرٌ بِهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِخْراجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَ الْفِتْنَةُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ). و از طرف دیگر بیداری اسلامی تقاضای آن را نیز دارد که حالا با دشمنان جنگ نداریم، آن‌ها را فراموش کنیم و به خواب غفلت فرور رویم، بلکه نسبت به تبلیغات انحرافی و شایعه پراگنی های که در این مدت ممکن است انجام دهند باید باشیم (وَ لا یَزالُونَ یُقاتِلُونَکُمْ حَتَّی یَرُدُّوکُمْ عَنْ دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا)؛ و ادامه فتنه های گری که دارند. بنابراین بیداری اسلامی این مسئله را خاطر نشان می‌کند که در تمام شرایط و زمینه و زمانه از دشمن غافل نبوده و محکم در برابر فتنه گری های آن‌ها بایستید، و به وسوسه‌های آن‌ها در زمینه ماه حرام و غیر آن اعتنا نکنید (۸۸) د سوال از خمر و میسر: یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما وَ یَسْئَلُونَکَ ما ذا یُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُون (۸۹) خمر در لغت به معنی ستر و پوشاندن است. راغب می‌گوید: اصل خمر به معنی پوشانیدن شی‌ء است و با آنچه با آن چیزی را می‌پوشانند خمار گویند ولی در تعارف، خمار مخصوص شده با آنچه زن سر خود را با آن می‌پوشاند (۹۰) اسلام منفعت که در شراب وجود را نفی نمی‌کند، اما چون مضرات آن بیشتر است، از منفعت آن دست برمی دارد، واین بیداری اسلامی که در میان خوب و خوب‌تر، خوب‌تر را انتخاب می‌کند؛ و همین طور سوال های دیگر را قرآن مطرح می‌کند، که پرداختن به هرکدام از وسع این رساله خارج است، به هر حال پاسخ هرکدام راهنمای خوب زندگی مردم قرار می‌گیرد، مثلا درباره ایتام سوال می‌شود (۹۱) مسائل عادت ماهیانه زن‌ها مطرح می‌شود (۹۲) مسائلی کلی محرمات و محللات به بحث گرفته می‌شود (۹۳) درباره روز قیامت سوال مطرح می‌شود (۹۴) از انفال می‌پرسند (۹۵) در باره روح سوال می‌کنند که مشکل مسئله جهان اسلام از صدر تاکنون بوده است (۹۶) در باره وضعیت، جایگاه و نقش کوه‌ها در زمین سوال می‌کنند (۹۷) و بسیاری از مسائل دیگر که در قرآن بگونه ای پرسش و پاسخ مطرح شده است، بیداری لازم را ارائه می‌دهد، و کسانی که پاسخ‌های دریافت شده را سرلوحه کار خویش قرار می‌دهند به هدایت و نجات می‌رسند.

ج -۲:جمع آوری اطلاعات:   روحیه پرسشگری و تشویق و تقویه آن باعث افزایش اطلاعات می‌شود. اینکه در موارد مختلف از پیامبر گرامی اسلام سوال کردند و پیامبر نیز جواب آن‌ها را داد، بی تردید به اطلاعاتشان افزوده شده و خواسته ناخواسته ذهن انسان از حال غفلت، سکوت و انجماد بیرون می‌آید.

ج - ۳: ارزیابی اطلاعات:   پس از آنکه ذهن انسان در اثر پرسشگری به اطلاعات دست یافت، این جرئت را به خود می‌دهد که آن‌ها را ارزیابی کرده و در نهایت ارزش گذاری کند.

ج -۴: نتیجه‌گیری:   ذهن بیدار و بصیر در میان موضوعاتی متعدد، موضوعی که بارم ارزشی آن بالاتر است را انتخاب می‌کند. (یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه) ۹۸ فصل دوم

عوامل بیداری اسلامی از دیگاه قرآن

شاخصه‌ها و مبانی بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم ،راهکارهای تحقق بیداری اسلامی بر مبنای آموزه های قرآن کریم، عوامل انحراف امت‌ها از اهداف الهی در حرکت بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، عوامل و راهکارهای حفظ و تداوم بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، بیداری اسلامی و تحقق وعده‌های الهی قرآن کریم، آسیب شناسی نهضت‌های اسلامی از دیدگاه قرآن کریم، تحلیل نقش صهیونیسم در انحراف نهضت‌های اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآن کریم، راه‌های نفوذ بیگانگان در نهضت‌های بیداری اسلامی و راهکارهای مقابله با آن از منظر قرآن کریم، نقش وحدت در تحقق و استمرار نهضت بیداری اسلامی و دسیسه‌های دشمن در مواجه با آن از منظر قرآن کریم، نقش عنصر رهبری در بیداری امت‌های اسلامی از منظر قرآن کریم، نقش و جایگاه آموزه‌های قرآن کریم در تحقق، ساماندهی و هدایت نهضت‌های اسلامی، نقش و جایگاه جوانان با بصیرت در تحقق نهضت‌های بیداری اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآنی، نقش زنان در نهضت‌های بیداری اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآنی، شاخصه‌های بیداری اسلامی در انقلاب اسلامی ایران و مقایسه آن با نهضت‌های اخیر با توجه به معیارهای قرآنی، لزوم تشکیل حکومت عدل اسلامی از منظر قرآن کریم و بررسی نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگوی قرآنی ـ اسلامی نظام صالح، این موضوعات را تشکیل می‌دهند.

شاخصه‌ها و مبانی بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم ،راهکارهای تحقق بیداری اسلامی بر مبنای آموزه های قرآن کریم، عوامل انحراف امت‌ها از اهداف الهی در حرکت بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، عوامل و راهکارهای حفظ و تداوم بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، بیداری اسلامی و تحقق وعده‌های الهی قرآن کریم، آسیب شناسی نهضت‌های اسلامی از دیدگاه قرآن کریم، تحلیل نقش صهیونیسم در انحراف نهضت‌های اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآن کریم، راه‌های نفوذ بیگانگان در نهضت‌های بیداری اسلامی و راهکارهای مقابله با آن از منظر قرآن کریم، نقش وحدت در تحقق و استمرار نهضت بیداری اسلامی و دسیسه‌های دشمن در مواجه با آن از منظر قرآن کریم، نقش عنصر رهبری در بیداری امت‌های اسلامی از منظر قرآن کریم، نقش و جایگاه آموزه‌های قرآن کریم در تحقق، ساماندهی و هدایت نهضت‌های اسلامی، نقش و جایگاه جوانان با بصیرت در تحقق نهضت‌های بیداری اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآنی، نقش زنان در نهضت‌های بیداری اسلامی با توجه به آموزه‌های قرآنی، شاخصه‌های بیداری اسلامی در انقلاب اسلامی ایران و مقایسه آن با نهضت‌های اخیر با توجه به معیارهای قرآنی، لزوم تشکیل حکومت عدل اسلامی از منظر قرآن کریم و بررسی نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگوی قرآنی ـ اسلامی نظام صالح، این موضوعات را تشکیل می‌دهند.

کشف الاسرار و پیشنهادهای اصلاحی حضرت امام خمینی (ره)



امام (ره ) درکتاب کشف الاسرار ، درباره اوضاع حاکم برسیاست ، اجتماع و فرهنگ ملت ایران در عصر رضاخان

نیز موضع گیری کرده است و به منظور اصلاح امورجامعه و برای ارشاد برنامه ریزان امور سیاسی ، نظامی و

فرهنگی نظام سیاسی پهلوی دردوره بعد از رضاخان ، تلاش کرده اند تارژیم پهلوی را به انجام اصلاحاتی

اساس وادار نمایند .

یکی ازمهم ترین درخواست های اصلاحی امام ( ره ) برای برچیدن آثار و پیامدهای حاکمیت استبدادی رضاخان

واز بین بردن زمینه تکرار بروز دیکتاتوری فردی در زمان سلطنت پسرش ، محمدرضا ، اصلاح و پاکسازی نهادها

و دستگاه های کلیدی و اساسی کشور از افراد و شخصیت های وابسته به استعمار، ضددین و حامی

استبداد سلطنتی بود :

« این زمامداران خائن یا بی خرد ، این اجزای بزرگ و کوچک شهرت پرست قاچاق باید عوض شود تا کشور

عوض شود و گر نه خواهید از این روزگارهای بدتری دید . این که اکنون دارید ، پیش آن بهشت است .» (1)

ایشان به دنبال این پیشنهاد اصلاحی ، تهدید کرده اند که اگرنظام سیاسی پهلوی به این کاردست نزند و

برعکس باز هم زمام امورمردم را دراختیار عده ای دزد و پول پرست و مستبد قراردهد ، مردم اعتماد خود را به

آن حاکمیت از دست خواهند داد و مشروعیت مردمی آن رژیم سلب خواهد شد .

یکی دیگر از ارشادات اصلاحی امام ( ره ) درباره نظام سیاسی پهلوی دراین کتاب تصفیه مطبوعات و کتب

منتشرشده درکشور و به طورکلی زدودن آثارافکارحاکم بر فرهنگ دوره حکومت رضاخان بود. ایشان ضمن

توجه به اهمیت و تاثیرات مطبوعات ، کتب و وسایل ارتباط جمعی در روح و روان و اذهان مردم جامعه ،

استفاده حاکمیت از آنها و اعمال کنترل دولتی را برای توجیه اهداف و اعمال حاکمیت و ترویج فساد و فحشا و

افکار ضددینی رد کرده ، نوشته اند :« یکی از چیزهایی که نیازمند به اصلاح است ، همین روزنامه و مجلات و

هفتگی هاست که امروز به این صورت اسف آوراست ودرحقیقت بعضی ازآنها را باید کانون پخش فساد اخلاق

و فحشا گفت ، برای نشر بی عفتی ها و افسارگسیختگی ها هیچ چیز امروز بیشتر از این اوراق ننگین کمک

کاری نمی کند .» (2)بنابراین امام (ره ) تاکید می کند مطبوعاتی که درعصر رضاخان به یکی از ابزاردیکتاتوری

وی تبدیل شده بودند ، باید ازبین بردند ، زیرا آن مطبوعات وظیفه مسموم کردن اذهان مردم ، اشاعه بی عفتی

وخفه کردن احساسات شرف آمیزمردم را به عهده داشتند .یک دیگرازخواسته های اصلاحی امام (ره ) ، در

زمینه جایگاه انتخابات و مجالس بود ، ایشان براین نظربودند که باید روش انتخابات نمایندگان تغییر یابد و

مجالس ، قوانین و مصوبات آنها ، ازجایگاه نمایشی و تایید کننده اعمال و اقدامات استبداد رضاخانی خارج گردد

و به صورت یک نهاد سیاسی درآید و بتواند درتمامی جریانات و امورسیاسی ، اجتماعی و اقتصادی جامعه

تاثیرگذارباشد .ایشان در زمینه قوانین و نمایندگان مجالس عصر رضاخان این چنین موضع گرفته است :

« باید حتی قانون هایی که درزمان او ( رضا خان ) ازمجلس گذشته ، اوراقش را سوزاندو محوکرد . و وکلای

زوری آن روزها حق وکالت امروز را ندارند واگر مجلس امروز ، مجلس باشد ، باید اعتبارنامه های آنهارا رد کند.

» (3) سپس ضمن انتقاد شدید ازعملکرد نمایندگان مجلس بعد از سقوط دیکتاتوری رضاخان ، آنها را به لزوم

اصلاح مجلس بدون هیچ عذری فراخوانده است :« درزمان حکومت رضاخان این بهانه را داشتند ( نمایندگان ) که

هرچه اوگفت ، نمی توان درمقابل او حرفی زد ، حالا ما با خوش رقصی ها کاری نداریم ، لکن عذر امروز

چیست ؟ » (4)امام (ره ) بعدازطرح این اصلاحات ، دریک جمع بندی به سران نظام سیاسی هشدارمی دهد که

اگراوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی جامعه را اصلاح نکنند ، جامعه از هم می پاشد وبه طرف

ویرانی بیشترکشیده خواهد شد :

بسط نفوذ ایران در منطقه و از طرف دیگر مشكلات داخلی و عدم دولت سازی این زمینه را برای دشمنان فراهم آورد تا از هر دستاویزی برای مقابله با انقلاب ملت ایران فروگذار نباشند. كودتای هوایی نوژه از جمله این اقدامات بود كه با كشف و خنثی سازی راه به جایی نبرد. واقعه طبس ترورهای منافقین و ماجرای رییس جمهور عزل شده زا جمله دیگر فتنه هایی بوده كه انقلاب جوان ایران با آنها مواجه بود. اما تدبیر امام خمینی و حمایت های مردم اجازه نداد كه دشمنان از این طریق طرفی بندند.
اصلی ترین حربه دشمنان انقلاب جنگ تحمیلی 8 ساله بود كه با تجهیز ماشین جنگی صدام روی داد.
8 سال بر سر این ملت بمب و موشك بارید و بسیاری از سرمایه های ملت ایران و عراق به علت جهل حاكم وقت عراق از بین رفت و امروز نیز شاهدیم كه عاقبت این دشمنان چه شد.جمهوری اسلامی ایران در طی سال های استقرار خود با دشمنان داخلی نیز پنجه در پنجه بود كه واقعه كردستان خوزستان تركمن صحرا و بلوچستان از جمله آنهاست. دشمنان از هیچ تلاشی برای مقابله با ملت ایران چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی فروگذار نشدند.اما چون اراده ملت ایران را هدف قرار داده بودند ره به جایی نبردند. تفكر بالای ملت ایران و توان آنان در شناسایی مشكلات و نقاط ضعف به همراه تدبیر رهبری ( چه در زمان امام و چه در زمان آیت الله خامنه ای) این زمینه را فراهم آورد كه كشور از هر گزندی در امان باشد.مشكلات دوران اصلاحات و همزمان با آن بحث های مربوط به پرونده هسته یی كشورمان فشار ةای مصاعفی بر ملت از طرف غرب را باعث شد.
آخرین تلاش غرب برای به اصطلاح سرنگونی جمهوری اسلامی ایران را نیز در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته شاهد بودیم.باز هم همگان دیدند كه ملت چگونه دوشادوش رهبری خود توانست با این مشكل نیز درافتد و آن را به خاك بمالد.
این مسایل تنها گوشه ای از مشكلات ایران در طی سال های پس از پیروزی انقلاب است كه اگر بخواهیم ماجرای ساختگی میكونوس ماجرای آمیا (كه هیچگاه اثبات نشد) هواپیمای لاكربی و... را به آنها بی افزاییم كتابی بس مطول از فجایع غرب در ایران خواهد شد.مروز نیز این فتنه ها در قالب پرونده هسته ایی و ماجرای دادگاه رفیق حریری به نوعی دیگر دنبال می شود اما باید این بار نیز منظر بود و عظمت انقلاب و ملت ایران را مشاهده كرد.

هاتف پوررشیدی

انقلاب اسلامی و فتنه های دشمنان

جمهوری اسلامی ایران در طی سال های استقرار خود با دشمنان داخلی نیز پنجه در پنجه بود كه واقعه كردستان خوزستان تركمن صحرا و بلوچستان از جمله آنهاست. دشمنان از هیچ تلاشی برای مقابله با ملت ایران چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی فروگذار نشدند.انقلاب اسلامی ایران به لحاظ ماهیت اسلامی استكبارستیزی و مردمی خود همواره پس از پیروزی در معرض تهدیدات و فتنه هایی قرارا داشته اما با اتكای به خدواند متعال و نیروی عظیم مردمی این گردنه ها را یك به یك به سلامت طی كرده و توانسته در دهه چهارم خود صادر كننده این تفكر باشد.آنچه كه امروز در لبنان مصر تونس یمن عراق و افغانستان در مورد مبارزه با غرب و گسترش موج اسلام خواهی در منطقه مواجه ایم در واقع اثرات غیرقابل انكار انقلاب اسلامی است كه در دل و جان ملت های منطقه نفوذ كرده و راه خود را برای فتح قله ها تا زمان ظهور منجی طی خواهد كرد.پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357/1979 عملا نقش و توسعه نفوذ غرب در منطقه و استیلای آنها بر منابع گسترده خاورمیانه را با تهدیداتی مواجه كرد. تاكید انقلابیون بر این نكته كه قدرت های شرقی و غربی دیگر نمی توانند در امورات ایران دخالت كنند و در كنار آن بحث صدور انقلاب اسلامی این زمینه را برای غرب فراهم كرد كه برای مقابله با انقلاب اسلامی ایران درست به ترفندهایی بزند.این امر از آغاز در دخالت ها و شیطنت های سفارت خانه های خارجی و به ویژه سفارت ایالات متحده آمریكا به وضوح دیده شد. از طرف دیگر تاكید جمهوری اسلامی ایران بر غیر مشروع بودن رژیم جعلی اسراییل غرب را با این معضل تامین امنیت این رژیم مواجه كرد.

حمایت های معنوی جمهوری اسلامی ایران از ملتهای بی دفاع فلسطین و لبنان آنها را برای مقابله همه جانبه با این رژیم آماده كرد كه نتایج آن را در سال های اخیر به وضوح مشاهده كردیم