پيامبر و معصومان و حق تشريع‏

  «و ما ءاتاكم الرّسول فخذوه و ما نهيكم عنه فانتهوا»(616) آيا پيامبر اسلام‏صلى الله عليه وآله و ائمه معصومين‏عليهم السلام حق دارند آنچه را كه مصلحت مى‏بينند، براى مسلمين قانون وضع كنند، هر چند وحى الهى نسبت به خصوص آن نازل نشده باشد؟ بى شك اين امر محال نيست، اما سخن در اين است كه آيا چنين امرى واقع شده و دلايل نقلى بر آن گواهى مى‏دهد يا نه؟ روايات فراوانى كه بعضاً صحيحه است، دال بر اين معناست كه خداوند تفويض امر به پيامبر و ائمه‏عليهم السلام كرده است و منظور از تفويض امر، حق قانون‏گذارى و تشريع است. در حديثى از امام باقرعليه السلام و امام صادق‏عليه السلام چنين مى‏خوانيم: «انّ اللّه تبارك و تعالى فوّض الى نبيّه أمر خلقه لينظر كيف طاعتهم ثم تلى هذه الآية: «و ما ءاتاكم الرّسول فخذوه و ما نهيكم عنه فانتهوا»»؛ خداوند متعال كار مردم را به پيامبرش تفويض كرد، تا بنگرد چگونه اطاعت مى‏كنند. سپس اين آيه را تلاوت كرد كه فرمود: هر آنچه را كه رسول خدا دستور مى‏دهد، بگيريد و به آن عمل كنيد و از هر چه شما را نهى مى‏كند، خوددارى كنيد.(617)
 در برخى از اين روايات آمده است: بعد از اين تفويض، پيامبر قوانينى را تشريع فرمود. از جمله اين كه خداوند نماز را دو ركعت قرار داد و پيامبر در نمازهاى ظهر و عصر و عشا، دو ركعت و در نماز مغرب يك ركعت افزود و اين تشريع پيامبرصلى الله عليه وآله همسنگ فريضه‏ى الهى است و عمل به آن نيز واجب است و نيز 34 ركعت، دو برابر فرايض، نافله قرار دارد. خداوند روزه‏ى ماه رمضان را واجب كرد و پيامبر روزه‏ى ماه شعبان و سه روز از هر ماه را مستحب كرد.(618) ضمناً از اين روايات استفاده مى‏شود كه خداوند اين مقام را به چند دليل به آن‏ها داده است:
 1 - بيان عظمت مقام آنان كه تشريع آن‏ها هم‏طراز تشريع خداوند است.
 2 - امتحان مردم كه تا چه اندازه تسليم فرمان پيامبرند.
 3 - خداوند آن‏ها را مؤيد به روح القدس فرمود و از اين طريق به اسرار احكام الهى آشنا ساخته است.(619)

575) انبياء / 107.
576) توبه / 61.
577) الميزان / ج 9 / ص 317.
578) ضحى / 5.
579) نور الثقلين / ج 5 / ص 595.
580) توبه / 103.
581) بقره 157.
582) احزاب / 56.
583) احزاب / 56.
584) نور الثقلين / ج 4 / ص 374.
585) فتح / 29.
586) آل عمران / 159.
587) توبه / 73.
588) مائده / 54.
589) نساء / 135.
590) احزاب / 6.
591) نجم‏3 - 4.
592) نساء / 80.
593) آل عمران / 37.
594) قلم / 2.
595) نجم / 2.
596) اعراف / 60.
597) اعراف / 61.
598) كشف الاسرار / ج 3 / ص 658.
599) انشراح / 1.
600) تفسير كبير / ج 32 / ص 3.
601) توبه / 128.
602) احزاب / 46.
603) فرقان / 1.
604) اعراف / 65.
605) اعراف / 85.
606) توبه / 128.
607) كشف الاسرار / ج 3 / ص 667.
608) اسراء / 1.
609) الميزان / ج 13 / ص 9 ؛ نمونه / ج 12 / ص 9.
610) حجرات / 2 - 3.
611) صحيح / ج 3 / ص 123 ؛ نكته‏هايى از قرآن / ج 2 / ص 330.
612) انعام / 54.
613) نساء / 64.
614) اسراء / 79.
615) الميزان / ج 13 / ص 176.
616) حشر / 7.
617) كافى / ج 1 / ص 267.
618) كافى / ج 1 / ص 266.
619) پيام قرآن / ج 1 / ص 101.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: