اما در نهایت، پیشرفت بشری که به حد قابل قبولی رسید، خداوند نسخه نهایی این دفترچه را به دست بهترین راهنمای خود داد تا در اختیار بشر قرار دهدبنابراین برای رسیدن به سعادت و خوشبختی، هیچ نسخه ای همانند قرآن وجود ندارد و هیچ مکتبی همچون اسلام نمی تواند راهکارهایی در خور شأن والای انسان، ارائه دهد 

دانش های سعادت محور

اسلام به عنوان کاملترین آیین الهی آموزه های فراوانی را در اختیار بشر قرار داده تا انسان بتواند در سایه این آموزه ها به خوشبختی حقیقی خود دست یابد و مسیر پیشرفت مادی و معنوی را با سرعتی حداکثری بپیمایدحقیقتا اگر جامعه ای رخت عمل را بر تن این آموزه ها بپوشاند و بتواند تمامی زیر ساخت های خود را بر این اساس پی ریزی کند، هیچ جامعه و گروه دیگری توان رسیدن به گرد پای او را هم نخواهد داشت. با اینکه این آموزه های گرانبها، بسیار فراوانند و هر یک مسیری کوچک برای رسیدن به سرمنزل خوشبختی هستند، اما می توان همه آنها را در سه قالب بزرگ تقسیم بندی کرد و سه بزرگراه معرفتی ارائه داد. پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله در این باره می فرماید«إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ: آیَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ» (الكافی، ج 1، ص 32)؛ «همانا که علم، سه چیز است: آیتى استوار یا فریضه ای میانه یا سنّتى برقرار و جاری؛ و جز اینها، همه فضل است اما این سه دانش حقیقی که می تواند خوشبختی انسان را در پی داشته باشد، چیست؟هر کارخانه ای به همراه کالای تولیدی خود یک دفترچه راهنما ارائه می کند و هر آنچه که لازمه دانستن است به کاربران خود عرضه می نماید. خداوند نیز در طول تاریخ چنین دفترچه راهنمایی را به بشر ارائه داده است و برای اطمینان بیشتر پیامبرانی راستگو را موظف به رساندن این دفترچه راهنما کرده است

بزرگراه اول: «دانش عقاید»

اولین علم حقیقی که پیامبر خدا در این حدیث گرانبها به آن اشاره کرده، «فراگیری استدلال های استوار» است. دلایلی آنچنان محکم و پابرجا که بتواند پایه های فکری و اعتقادی ما را بنا کند و تفکر توحیدی را در ذهن ما نهادینه نمایدبنابراین اولین مسیری که انسان باید پای در آن نهد و با حرکت در آن سعادت خود را تضمین نماید، بزرگراهی است که به «دانش عقاید» مشهور شده است هر کس به اندازه توان خود باید به دنبال پی ریزی اعتقادات خود باشد و سنگ بنای خانه ایمانش را استوار سازد. نگاه ما به جهان هستی و نحوه نگرش ما به پدیده های آن می تواند زندگی هر انسانی را دگرگون سازد و از او یک مسلمان موحد و یا یک بی دین لائیک بسازد. چه بسا مسلمانانی که به خاطر ضعف در ریشه های اعتقادیشان با شنیدن یک شبهه بسیار ساده به کجراهه رفته اند و در مقابل چه بسا مومنانی که با استواری در عقیده توانسته اند گمراهان را به مسیر کمال و سعادت هدایت نمایند. بنابراین بر همه ما واجب است پیش از هر چیز خود را در بزرگراه فراگیری اعتقادات بیاندازیم و پایه های اندیشه خود را بیش از پیش مستحکم سازیم

بزرگراه دوم: «دانش احکام»

پس از عبور از «بزرگراه عقاید» و آموختن استدلال های پابرجا، نوبت به فراگیری «بایدها و نباید های زندگی» فرا می رسد. دومین بزرگراهی که برای رسیدن به خوشبختی باید پیموده شود، بزرگراهی است که نحوه زندگی و محدوده صحیح آن را به ما می آموزد. برای دستیابی به سعادت پیش از هر چیز باید دانست که چه کارهایی ما را خوشبخت می کند و چه اعمالی ما را به پرتگاه بدبختی و شقاوت می کشاندبنابراین تنها داشتن اعتقاداتی شایسته نمی تواند سعادت بشر را تضمین کند و جاده زندگی را به سعادت آباد حقیقی منتهی نماید. بلکه «دانستن بایسته و ناشایسته های زندگی» در درجه اول و عمل کردن به آنها در درجه دوم ما را به خوشبختی نزدیک و نزدیک تر خواهد کردمتاسفانه برخی از مردم با اینکه معتقد به مبانی اسلام اند و خود را عضوی از جامعه مسلمانان می دانند، در آموختن احکام مورد نیاز خود کاهلی می کنند و گاه خود را مستغنی از آموختن آن می دانند. به همین دلیل است که معضلات گوناگونی در عرصه اقتصاد، اجتماع، خانواده و دیگر زمینه های زندگی انسان به وجود می آید و مسلمانی مسلمانان هم نمی تواند دوایی برای دردهای آنان باشد. جامعه ای که نداند ربا چیست و اقتصاد حلال اسلامی چگونه است در دام اقتصاد حرام اسیر خواهد شد و رنگ و بوی پیشرفت اقتصادی را نخواهد دید. چه بسا مسلمانانی که به خاطر ضعف در ریشه های اعتقادیشان با شنیدن یک شبهه بسیار ساده به کجراهه رفته اند و در مقابل چه بسا مومنانی که با استواری در عقیده توانسته اند گمراهان را به مسیر کمال و سعادت هدایت نمایند

بزرگراه سوم: «دانش اخلاق»

عبور از «بزرگراه احکام» اگرچه نتیجه ای دلپذیر دارد و ما را یک مرحله دیگر به خوشبختی نزدیک می کند اما به دلیل خط

کشی های فراوان و بایدها و نبایدهایی که دارد کمی خسته کننده به نظر می آید. بنابراین پس از گذر از آن، عبور از مسیری پرجاذبه و سرشار از انعطاف های انسانی شادابی فراوانی را به دنبال خواهد داشت. سومین دانش سعادت محور، فراگیری «زیبایی های اخلاقی و رفتاری» انسان است. خلقیاتی که زندگی را زیبا و انسانیت انسان را بالنده می کند. ارزش هایی که سرعت پیشرفت را چندین برابر می کند و از انسان موجودی با رنگ و لعاب الهی می سازداگرچه برخی از مردم نسبت به دو دانش دیگر نیز کم توجه اند اما در نهایت تاسف باید گفت که وضع هیچ یک از این دانش ها نابسامان تر از اخلاق نیست بداخلاقی ها و نابسامانی های جامعه جهانی از یک سو و کم توجهی به این دانش گرانبها در میان جوامع اسلامی از سوی دیگر، دنیایی بی رغبت به اخلاقیات ساخته است که عزمی جانانه می طلبد.

سیدمصطفی بهشتی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: